«Επανάσταση» στην χωροθέτηση – Με γρήγορους ρυθμούς τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια σε όλη την Ελλάδα

“Η ανταπόκριση των δήμων στην πρόσκληση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ήταν εντυπωσιακή και δείχνει ότι ο γενικευμένος πολεοδομικός σχεδιασμός αποτελεί αίτημα που έχει ωριμάσει σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης”,

…δήλωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δημήτρης Οικονόμου, καθώς με τη συμμετοχή 208 δήμων της χώρας ολοκληρώθηκε το στάδιο εκδήλωσης ενδιαφέροντος για το πρόγραμμα εκπόνησης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) του ΥΠΕΝ.

Όπως τόνισε ο κ. Οικονόμου, “το πρόγραμμα θα προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς, ανά φάσεις των 200 δημοτικών ενοτήτων προκειμένου να καλύψει όλη τη χώρα.

Οι μελέτες της πρώτης φάσης θα προκηρυχθούν τον Σεπτέμβριο και θα ακολουθήσουν ανά τετράμηνο οι επόμενες φάσεις”.

“Η κλίμακα του προγράμματος υπερβαίνει κατά πολύ οποιαδήποτε ανάλογη προσπάθεια κατά τα τελευταία 40 χρόνια στη χώρα”, ανέφερε ο υφυπουργός.

Ειδικότερα, οι 208 δήμοι, επί συνόλου 330, ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση, ζήτησαν την εκπόνηση ΤΠΣ σε 627 δημοτικές ενότητες από τις συνολικά 1.044 της χώρας.

Εξ αυτών, σε πρώτη προτεραιότητα για την εκπόνηση ΤΠΣ κατατάχθηκαν 316 δημοτικές ενότητες, σε δεύτερη προτεραιότητα 197 και σε τρίτη προτεραιότητα 114.

Όπως έγινε γνωστό από το ΥΠΕΝ, όσον αφορά στην προτεραιοποίηση, αυτή θα ολοκληρωθεί με τον συνυπολογισμό 30 κριτηρίων αναπτυξιακού, περιβαλλοντικού και κοινωνικού χαρακτήρα. 

Έχουν ήδη συγκεντρωθεί τα σχετικά δεδομένα, όπως

• η μεταβολή πληθυσμού, 
• το δηλωθέν φορολογητέο εισόδημα, 
• ο δείκτης αστικοποίησης, 
• η νησιωτικότητα, 
• οι προστατευόμενες περιοχές της φύσης, 
• οι τουριστικές κλίνες, 
• οι άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις, 
• οι κατευθύνσεις των περιφερειακών χωροταξικών πλαισίων, 
• ο υφιστάμενος πολεοδομικός σχεδιασμός, 
• οι ευπαθείς ομάδες. 

Βάσει αυτών των κριτηρίων, θα εκτιμηθούν για κάθε δημοτική ενότητα δείκτες προτεραιότητας με τη χρήση ειδικών αλγορίθμων.

Οι δείκτες είναι οι εξής τρεις, με διαφορετικό θεματικό προσανατολισμό:

Α. Αναπτυξιακές πιέσεις και δυνατότητες

Β. Περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά (λαμβανομένου υπόψη και του εν εξελίξει προγράμματος εκπόνησης Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών στις περιοχές του δικτύου Natura 2000)

Γ. Κοινωνικά προβλήματα συνδεόμενα με χωρικές παραμέτρους.

Υπενθυμίζεται από το ΥΠΕΝ, ότι παράλληλα με το πρόγραμμα των ΤΠΣ προχωρά ο ταχύρυθμος πολεοδομικός σχεδιασμός ορισμένων περιοχών μέσω Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ).

Τα ΕΠΣ έχουν ακριβώς το ίδιο ρυθμιστικό περιεχόμενο με τα ΤΠΣ. Διαφέρουν, όμως, ως προς τη δυνατότητα να μην καλύπτουν ολόκληρες δημοτικές ενότητες, καθώς και στην ταχύτερη εκπόνηση και έγκριση (ολοκλήρωση σε ένα στάδιο αντί τριών όπως τα ΤΠΣ).

Εν προκειμένω, θα αξιοποιηθούν σε περιπτώσεις δήμων που παρουσιάζουν επείγουσες ανάγκες, σε ανταπόκριση του ΥΠΕΝ στα αιτήματα των ίδιων των δήμων.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι το εργαλείο του ΕΠΣ έχει ήδη χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση των περιοχών που κάηκαν στο Μάτι.

Η οργάνωση της διαδικασίας ανάθεσης έγινε από το ΤΕΕ, ενώ η επίβλεψη της εκπόνησης των αναγκαίων μελετών έγινε από τις υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Με τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια καθορίζονται οι χρήσεις γης και οι όροι δόμησης, περιοχές προς πολεοδόμηση για επεκτάσεις, καθώς και τα βασικά δίκτυα υποδομών, όπως το δημοτικό οδικό δίκτυο για όλες τις δημοτικές ενότητες της χώρας.

Επίσης, γίνεται χωροθέτηση μεγάλων, δημόσιων και ιδιωτικών, επενδύσεων,
ενώ θα υπάρχει τοπικό σχέδιο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, καθώς
και τοπικό σχέδιο διαχείρισης καταστροφών και κινδύνων.

Στην τελευταία
μάλιστα περίπτωση, το σχέδιο δείχνει πού μπορεί να συγκεντρωθεί ο
πληθυσμός, πού υπάρχουν αποθήκες, πού βρίσκονται δρόμοι διαφυγής ανάλογα
με τον πιθανό κίνδυνο.

Σύμφωνα με τον κ. Οικονόμου, «μέχρι σήμερα υπάρχουν πολεοδομικά σχέδια μόλις για το 20% των δημοτικών ενοτήτων της χώρας,
το μικρότερο ποσοστό της Ε.Ε., τα μισά εκ των οποίων είναι παρωχημένα
και χρήζουν επικαιροποίησης.

Ως αποτέλεσμα, δυσχεραίνεται η νόμιμη
οικοδομική δραστηριότητα, ενώ υποθάλπεται η αυθαίρετη δόμηση,
παρεμποδίζονται οι αναγκαίες επεκτάσεις πόλεων και οικισμών και
ανακόπτονται οι προοπτικές βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξη που θα
αναδεικνύουν τα στρατηγικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής».

Η υλοποίηση του προγράμματος, εκτιμάται πως θα ξεκινήσει σταδιακά από
τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και θα εξελιχθεί σε φάσεις ανά εξάμηνο, κάθε μία
εκ των οποίων περιλαμβάνει 200 μελέτες, προκειμένου να καλυφθούν οι περίπου 1.135 δημοτικές ενότητες της χώρας, ενώ μέσα σε διάστημα 3 ετών, θα έχουν ολοκληρωθεί οι αναθέσεις σε όλη την Ελλάδα.