…τονίζει στο liberal.gr ο Ναπολέων Μαραβέγιας, καθηγητής του ΕΚΠΑ, εκφράζοντας τον φόβο ότι πλάι σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη, θα αναβιώσει ένα νέο κίνημα «Δεν πληρώνω»,
«Χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή από την κυβέρνηση, προκειμένου οι παρεμβάσεις να είναι τέτοιας έκτασης ώστε να μην ξεπερνούν τα όρια των εύλογων διευκολύνσεων και να μην γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης απ’ όσους θα θελήσουν να «κρυφτούν» ανάμεσα στις χιλιάδες επιχειρήσεις που έχουν πραγματικά πληγεί», αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής του ΕΚΠΑ και πρώην υπουργός.
Εξάλλου θεωρεί δεδομένο ότι ούτως ή άλλως θα δημιουργηθούν δυσκολίες στον προϋπολογισμό, στο ασφαλιστικό σύστημα, στο τραπεζικό σύστημα, στους προμηθευτές των επιχειρήσεων που θα πληγούν και ότι παρά την εξαιρετικά γενναιόδωρη προσπάθειά της, η κυβέρνηση ίσως να μην μπορέσει να αντισταθμίσει όλο αυτό το τεράστιο οικονομικό κόστος.
– Έστω ότι αυτές οι 420.000 επιχειρήσεις που έχουν κλείσει ή
αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως είπε ο υπ. Οικονομικών Χρ. Σταικούρας,
διατηρούν τους 800.000 εργαζόμενους που απασχολούν. Δεν θα πάψουν ωστόσο
να παραγγέλνουν από τους προμηθευτές τους, δηλαδή δεν θα συμπαρασύρουν
όλη την εφοδιαστική αλυσίδα;
Όπως ξέρουμε, η σύγχρονη οικονομία λειτουργεί με πολυάνθρωπα
συστήματα παραγωγής και κατανάλωσης σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό σημαίνει
ότι η ανάγκη απομόνωσης των ανθρώπων που επιβάλλεται, λόγω της εξάπλωσης
του κορονοϊού, αντιστρατεύεται τον τρόπο λειτουργίας του σημερινού
οικονομικού συστήματος, με αποτέλεσμα να πλήττεται πολύ σοβαρά ολόκληρη η
αλυσίδα παραγωγής, κατανάλωσης, χρηματοδότησης και απασχόλησης
παγκοσμίως.
Συνεπώς και στη χώρα μας, οι επιχειρήσεις που κλείνουν ή έχουν σοβαρά
προβλήματα, παρά την ενίσχυσή τους με φορολογικές διευκολύνσεις κλπ, θα
αναγκασθούν περιορίσουν το συνολικό όγκο παραγωγής τους και να
περικόψουν τις προμήθειές τους σε πρώτες ύλες από την ελληνική
βιομηχανία και βέβαια από την ελληνική γεωργία. Αυτό με τη σειρά του, θα
πλήξει σοβαρά αυτές τις παραγωγικές δραστηριότητες. Έτσι, όχι μόνο θα
μειωθεί η παραγωγή τους, αλλά θα μειωθεί και η απασχόληση σ’ ολόκληρη
την αλυσίδα της παραγωγής. Σε μια δεύτερη φάση, η μείωση της απασχόλησης
θα μειώσει ακόμη περισσότερο την κατανάλωση.
Όσο κι αν η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί πολύ σωστά να προσφέρει
διευκολύνσεις στις επιχειρήσεις, ώστε να μην γίνουν απολύσεις και
χρηματικά βοηθήματα στους εργαζόμενους, ώστε να επιβιώσουν μέσα στην
κρίση, η μείωση της κατανάλωσης θα μειώσει εκ νέου την παραγωγή και
βεβαίως τις εισπράξεις, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την διατήρηση στη
ζωή των περισσότερων επιχειρήσεων.
– Τούτο δεν σημαίνει ότι οι παραπάνω θα βρεθούν σε αδυναμία
να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους προς εργαζομένους, προμηθευτές,
εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες και γενικά προς όλους με τους
οποίους έχουν συναλλαγές;
Είναι προφανές, ότι λόγω των πιο πάνω προβλημάτων, οι επιχειρήσεις
δεν θα μπορέσουν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους, τόσο απέναντι στους
εργαζόμενους όσο και απέναντι σε όλες τις άλλες υποχρεώσεις τους
(εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες, ηλεκτρική ενέργεια κλπ).
Έτσι, παρά τις διευκολύνσεις κλπ, θα δημιουργηθούν δυσκολίες στον
προϋπολογισμό, στο ασφαλιστικό σύστημα, στο τραπεζικό σύστημα, στη ΔΕΗ
κλπ, και παρά την εξαιρετικά γενναιόδωρη προσπάθειά της, η κυβέρνηση
ίσως να μην μπορέσει να αντισταθμίσει όλο αυτό το τεράστιο οικονομικό
κόστος.
Επομένως ο νούμερο ένα κίνδυνος είναι η δημιουργία μιας νέας γενιάς
οφειλετών οι οποίοι – άλλοι για πραγματικούς λόγους και άλλοι
προσχηματικά θα σταματήσουν να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους. Και
είναι υπαρκτός ο φόβος πλάι σε όσους αντικειμενικά θα δυσκολευτούν να
πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, να αναβιώσει ένα νέο κίνημα «Δεν
πληρώνω», πυροδοτώντας ένα φαύλο κύκλο προς προμηθευτές,
εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες, ΔΕΗ, τους πάντες.
Χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή από την κυβέρνηση, προκειμένου
οι παρεμβάσεις να είναι τέτοιας έκτασης ώστε να μην ξεπερνούν τα όρια
των εύλογων διευκολύνσεων και να μην γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης
απ’ όσους θα θελήσουν να «κρυφτούν» στις χιλιάδες επιχειρήσεις που έχουν
πραγματικά πληγεί.
– Βλέπετε η Ελλάδα, όχι μόνο λόγω του τουρισμού, αλλά επειδή
έχει πολύ περισσότερους αυτοαπασχολούμενους και μικρομεσαίες
επιχειρήσεις απ’ ότι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, να πλήττεται περισσότερο σε
σχέση με άλλες οικονομίες;
Στη χώρα μας το 95% των επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες με αποτέλεσμα
να μην μπορούν να αντέξουν στις ταμειακές δυσχέρειες, που θα προκύψουν
λόγω της μείωσης της κατανάλωσης, που θα είναι αποτέλεσμα μείωσης των
εισοδημάτων. Παράλληλα, στη χώρα μας περίπου 45% είναι
αυτοαπασχολούμενοι (10-20 % στις άλλες χώρες της Ε.Ε), οι οποίοι θα
πληγούν άμεσα από τη μείωση των οικονομικών δραστηριοτήτων τους.
Έτσι, η Ελλάδα κινδυνεύει περισσότερο από άλλες χώρες της Ε.Ε. να
υποστεί μεγάλη οικονομική κατάρρευση, όχι μόνο λόγω της εξάρτησης από
τον τουρισμό (20% του ΑΕΠ προέρχεται άμεσα ή έμμεσα από τουριστικές
δραστηριότητες), αλλά και από την τεράστια σημασία των μικρομεσαίων
επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων στην ελληνική οικονομία.
– Βλέπετε δηλαδή η ελληνική οικονομία να μπαίνει σε ένα υφεσιακό σπιράλ;
Ήδη όπως ξέρετε η City Bank έχει προβλέψει ύφεση δηλαδή μείωση στο
ΑΕΠ για το 2020 κατά -1,4%, ακριβώς λόγω της μεγάλης «οικονομικής
καθίζησης» που αναμένεται τόσο στον τουρισμό, όσο . σύνολο σχεδόν
των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Χρειάζεται συνεπώς ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια υποστήριξης, όχι μόνο
με χαμηλού κόστους ρευστότητα, αλλά και με δωρεάν ενίσχυση από το κράτος
και την Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο στους εργαζόμενους όσο και στις
επιχειρήσεις, προκειμένου να αποφευχθεί η προβλεπόμενη ύφεση.
– Σύμφωνα με το Bloomberg το δημοσιονομικό σχέδιο τόνωσης της
παγκόσμιας οικονομίας πρέπει να φτάσει ίσως και στα 26 τρισ. δολάρια ή
το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ποιος μας λέει ωστόσο ότι ακόμη και ένα
τέτοιο πακέτο θα είναι αρκετό, αν δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι θα
βρεθεί το εμβόλιο και ότι αυτό θα γίνει σύντομα;
Σωστά το Bloomberg επισημαίνει ότι υπό τις παρούσες συνθήκες δεν
αρκεί η χαμηλού κόστους ρευστότητα της ΕΚΤ με τη διάθεση 750 δισ ευρώ,
αλλά χρειάζεται δημοσιονομική τόνωση, δηλαδή δωρεάν ενίσχυση από
δημόσιους πόρους της τάξης των 26 τρισ. δολαρίων, περίπου 30% του
παγκόσμιου ΑΕΠ, προκειμένου να μην εισέλθει η παγκόσμια οικονομία σε ένα
φαύλο κύκλο ύφεσης, από τον οποίο πολύ δύσκολα θα μπορέσει να εξέλθει
και βέβαια με πολύ μεγάλο κόστος για τους εργαζόμενους.
Τελικά, αν δεν ανακοπεί η διάδοση της επιδημίας και δεν βρεθεί
σύντομα κάποιο εμβόλιο ή κάποια φαρμακευτική αντιμετώπιση, δυστυχώς,
πέρα από την τραγική απώλεια της ζωής και της υγείας του πληθυσμού, η
οικονομική καταστροφή μπορεί να είναι ανυπολόγιστη.