Οι αγορές δεν βλέπουν μια εύκολη αλλαγή σκηνικού και αυτό ενδεχομένως να έχει μια καταλυτική επίδραση στις εξελίξεις στη συνέχεια.
Αν προσθέσει κάποιος και τις Ευρωεκλογές και τις δημοτικές (α και β γύρο) και περιφερειακές εκλογές το Μάιο, τότε είναι πολύ πιθανό μέσα σε λίγους μήνες οι Έλληνες να σταθούμε στις κάλπες περισσότερες από οκτώ φορές.
Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να ψηφίσουμε για την ανάδειξη ελληνικού κοινοβουλίου τουλάχιστον τρεις φορές.
Το σενάριο αυτό ενδεχομένως να αποτελεί και την ρεαλιστικότερη προοπτική να προκύψει μια ισχυρή κυβέρνηση που θα βγάλει την χώρα από το αδιέξοδο, αλλά και μια κοινωνία που θα αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης και θα στηρίξει μεταρρυθμίσεις.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά…
Με βάση τον κοινό παρονομαστή όλων των δημοσκοπήσεων, η Ν.Δ. θα είναι πρώτη με ποσοστό πέριξ του 35%-37% και ο ΣΥΡΙΖΑ δεύτερος με ποσοστό πέριξ του 25%-27%. Καθώς μια μερίδα ψηφοφόρων σταθμίζει τα δεδομένα και αποφασίζει τον τελευταίο μήνα, τούτο θα μπορούσε να δώσει μια διαφορά από 6%-7% μέχρι 12%-13%.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, θεωρείται πιθανό να προκύψει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση της Ν.Δ., αλλά αρκετά δύσκολο να προκύψει μια πλειοψηφία 180 βουλευτών που θα εγγυηθεί στις αρχές του 2020 την εκλογή προέδρου και θα αποτρέψει πρόωρες εκλογές, καθιστώντας την επόμενη κυβέρνηση αιχμάλωτη της απραξίας με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την οικονομία.
Αν τα πράγματα εξελιχθούν με αυτόν τον τρόπο, το λογικότερο σενάριο για τη Ν.Δ. είναι να σχηματίσει κυβέρνηση για 1-2 μήνες, να ψηφίσει 2-3 εμβληματικά νομοσχέδια μεταξύ των οποίων και νέο εκλογικό νόμο, και να πάει σε πρόωρες εκλογές.
Αν επιλέξει να κυβερνήσει με 150-155 βουλευτές μέχρι την εκλογή του προέδρου, θα φορτωθεί την φθορά της δύσκολης περιόδου και θα πέσει “ηρωικά” στις αρχές του 2020. Ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ εγγυηθεί την εκλογή προέδρου, τη ΝΔ την συμφέρουν οι καθαρές και δυναμικές λύσεις.
Αν η ΝΔ περάσει νέο εκλογικό νόμο με λιγότερους κατά πάσα πιθανότητα από 180 βουλευτές, μετά θα πρέπει να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές. Οι μεθεπόμενες εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική και το πιθανότερο είναι πως δεν θα προκύψει κυβέρνηση.
Το ζητούμενο στην περίπτωση εκλογών με απλή αναλογική, είναι το πώς θα αντιδράσει το εκλογικό σώμα. Στον ΣΥΡΙΖΑ ευελπιστούν πως θα ενισχυθούν τα μικρά κόμματα, γεγονός που θα τους επιτρέψει με ένα 25% να εξελιχθεί σε ρυθμιστή των εξελίξεων.
Υπάρχουν και άλλες “αναγνώσεις” που θεωρούν πως μπορεί να προκύψουν τα αντίθετα αποτελέσματα και να ενισχυθεί το πρώτο κόμμα. Η νευρικότητα των παραγωγικών τάξεων και της οικονομίας λόγω της μακράς εκλογικής περιόδου που έχουμε εισέλθει, ήδη συνηγορεί υπέρ αυτής της εκτίμησης.
Την εκτίμηση αυτή ενισχύουν και οι εξευτελιστικές για το κοινοβούλιο εξελίξεις των περιφερόμενων και “δανεικών” βουλευτών για τις οποίες υπάρχουν υποψίες για ανταλλάγματα, μετά την αποχώρηση των ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση.
Καθώς λοιπόν δεν είναι πιθανό από την εκλογική αναμέτρηση που θα γίνει με απλή αναλογική να προκύψει κυβέρνηση, θα πάμε αυτόματα σε μια τρίτη εκλογική αναμέτρηση, με τον εκλογικό νόμο που θα ψηφίσει η επόμενη κυβέρνηση, ο οποίος θα μπορούσε να δίνει ακόμη μεγαλύτερη πλειοψηφία στο πρώτο κόμμα.
Μια κυβέρνηση με ισχυρή πλειοψηφία η οποία με τα άλλα κόμματα του Ευρωπαϊκού τόξου θα αθροίζει πάνω από 180 βουλευτές, εκτός από την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας θα είχε την ευχέρεια και την ευρύτερη “νομιμοποίηση” να προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις εκτός της φορολογίας και της οικονομίας και στην παιδεία, την υγεία, την αστυνόμευση… και γενικότερα πολλά ζητήματα όπου υπάρχουν περιθώρια και κοινός τόπος για τις δυνάμεις της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και να μεταλλαχτεί, δεν μπορεί ποτέ να εξελιχθεί σε μεταρρυθμιστικό κόμμα. Για να συμβεί αυτό θα χρειαστεί να αλλάξει τουλάχιστον μια γενιά στελεχών, όπως συνέβη με το ΠΑΣΟΚ. Η χώρα δεν διαθέτει αυτά τα περιθώρια.
Στην αρχή θα έχουμε λοιπόν μια εκλογική αναμέτρηση για την ανάδειξη Βουλής με το σημερινό εκλογικό σύστημα, όπου πάνω-κάτω θα προκύψει η εικόνα που περιγράφει ο μέσος όρος των δημοσκοπήσεων.
Αποτελεί ερώτημα το πώς θα μεταβληθεί η εκλογική συμπεριφορά στο ενδεχόμενο νέων πρόωρων εκλογών με απλή αναλογική. Το ενδεχόμενο ακυβερνησίας και η απομάκρυνση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία, την δικαιοσύνη, τις ένοπλες δυνάμεις όπου ασκεί ασφυκτικό κομματικό έλεγχο, μπορεί να απελευθερώσει απρόβλεπτες συμπεριφορές, ιδίως μετά το Μακεδονικό.
Ερώτημα αποτελούν και οι συμπεριφορές που θα προκύψουν στην ενδεχόμενη δεύτερη και τρίτη εκλογική αναμέτρηση με απλή και εν συνεχεία με ενισχυμένη αναλογική.
Η διατήρηση από τη ΝΔ μιας σημαντικής διαφοράς έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, σταθερής επί τα τρία τελευταία χρόνια υπό αντίξοες συνθήκες, καταδεικνύει τον σχηματισμό ενός συμπαγούς μπλοκ, το οποίο μόνο να κερδίσει έχει όταν διαφανεί η απομάκρυνση ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία.
Από την άλλη πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ ποντάρει στην “εξουσιολαγνεία” του στελεχιακού δυναμικού της ΝΔ. Να σχηματίσει κυβέρνηση δηλ. για 6-9 μήνες και να πέσει κατά την περίοδο εκλογής του προέδρου αφού θα έχουν σκάσει στα χέρια της όλες οι “νάρκες” που έχει τοποθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως και να έχει όμως, οκτώ κάλπες σε μια χρονιά εκ των οποίων οι τρεις για την ανάδειξη κυβέρνησης, είναι ένα σενάριο που προκαλεί νευρικότητα στις αγορές και την οικονομία.
Η νευρικότητα θα συνεχίζεται και επιδεινώνεται μέχρι να διαφανεί στον ορίζοντα το ευνοϊκότερο από τα πιθανά σενάρια, που είναι αυτό που περιγράψαμε.
Σε δύσκολες περιόδους όμως χρειάζονται τολμηρές αποφάσεις…
2) Ιστορική αναδρομή…
Το εκλογικό σώμα απεχθάνεται την πολιτική αστάθεια…
Η περίοδος των αρχών της δεκαετίας του ’50 είναι χαρακτηριστική.
“Στις 30 Ιουλίου 1951 ο Βασιλιάς προκήρυξε εκλογές. Την επομένη των εκλογών ο Παπάγος σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην οικία του στην Εκάλη, ανακοίνωσε την κάθοδό του στην πολιτική.
Ο Βασιλιάς Παύλος, θεωρώντας ότι ο Παπάγος τον εξαπάτησε, διέταξε τον αρχηγό Γ.Ε.Σ. Θρασύβουλο Τσακαλώτο να συλλάβει τον Παπάγο, εντολή που εν τέλει δεν εκτελέστηκε.
Από τους πρώτους συνεργάτες που πλαισίωσαν τον Παπάγο ήταν οι Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Στέφανος Στεφανόπουλος και Σπυρίδων Μαρκεζίνης. Καθ’ όλη την προεκλογική περίοδο το παλάτι κράτησε επιθετική στάση απέναντι στον Παπάγο.
Στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 το κόμμα που είχε ιδρύσει στα πρότυπα του Συναγερμού του γαλλικού λαού του Γάλλου Στρατάρχη Ντε Γκωλ, ο “Ελληνικός Συναγερμός”, συγκέντρωσε το 36,53%.
Οι κεντρώες πολιτικές δυνάμεις σχημάτισαν βραχύβια κυβέρνηση με πρόεδρο τον Νικόλαο Πλαστήρα, η οποία μετά την ασθένεια Πλαστήρα και την εκτέλεση Μπελογιάννη κλονίστηκε σοβαρά.
Στις 10 Οκτωβρίου 1952 προκηρύχθηκαν νέες εκλογές για τις 16 Νοεμβρίου με νέο πλειοψηφικό σύστημα. Σε αυτές επικράτησε σαρωτικά ο Παπάγος με ποσοστό 49,22% και 238 κοινοβουλευτικές έδρες.
Στις 18 Νοεμβρίου η κυβέρνηση του Στρατάρχη ορκίστηκε ενώπιον του Βασιλιά Παύλου και στις 20 Δεκεμβρίου έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή.
Στο οικονομικό πεδίο απόλυτος κυρίαρχος υπήρξε ο Υπουργός Συντονισμού Σπυρίδων Μαρκεζίνης, ο οποίος με τολμηρές κινήσεις κατάφερε την μερική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας…”