Σε επίπεδο έτους, ο Γενικός Δείκτης έχασε 23,5%, με τον FTSE 25 να υποχωρεί κατά 22,79%, τον FTSEM κατά 18,62% και τον τραπεζικό κατά 49,82%.
Το ΧΑ ολοκλήρωσε τη χρονιά “κολλημένο” λίγο πάνω από τις 600 μονάδες, αδύναμο και πληγωμένο από τα δομικά προβλήματα που κληροδότησε η 8ετής κρίση.
Μια κρίση που θα συνεχίσει να δείχνει τα σημάδια της στην κεφαλαιαγορά για αρκετά χρόνια ακόμη, ή έως ότου υπάρξει η πρόοδος που απαιτείται για να αλλάξει την κρίση των ξένων κυρίως επενδυτών για την αναδυόμενη αγορά που φέρει ως νόμισμά της το ευρώ.
Το τελευταίο στοιχείο άλλωστε δεν κατάφερε το ΧΑ να εκμεταλλευτεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2018, αφού συμπαρασύρθηκε αφενός από το διεθνές risk off που υπήρξε κυρίως στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του έτους, και αφετέρου από τα εσωτερικά δομικά προβλήματα που εμφανίζει η χώρα, ακόμη και μετά από τρία προγράμματα προσαρμογής.
Όπως συμφώνησαν αρκετοί Έλληνες αναλυτές κατά τη διάρκεια του δωδεκαμήνου που πέρασε, το ΧΑ εγκλωβίστηκε από χαρτοφυλάκια που έβλεπαν την ελληνική κεφαλαιαγορά ως ένα πεδίο άσκησης βραχυπρόθεσμων κερδοσκοπικών κινήσεων.
Η μεταβλητότητα βρέθηκε στα ύψη και οι έντονες διακυμάνσεις έστρωσαν το έδαφος για τα βραχυπρόθεσμα funds. Αντιθέτως, εξοβέλισαν χαρτοφυλάκια που τηρούν πιο passive στάση, αλλά στηρίζουν την αγορά σε περίπτωση ισχυρών πιέσεων.
Σε αυτό βέβαια το μοτίβο, ισχυρός καταλύτης ήταν και η εικόνα του τραπεζικού κλάδου.
Τι κι αν τα stress test έδωσαν ένα πιο θετικό, από το αναμενόμενο πόρισμα, τι κι αν η πρόοδος στην αντιμετώπιση των NPLs ήταν σημαντική, τι κι αν τα λογιστικά πρότυπα ενσωματώνονται επιτυχώς, τι κι αν οι αρχές έδειξαν ότι στηρίζουν τον κλάδο… οι τραπεζικές μετοχές έχασαν πάνω από το 50% της αξίας τους. Και χωρίς τον τραπεζικό κλάδο, το ΧΑ δεν μπορούσε να κρατήσει τα επίπεδα που ξεκίνησε έστω το έτος, με τον Γενικό Δείκτη να κλείνει και αυτός χωρίς το ¼ της αξίας του.
Άλλος ένας σοβαρός αρνητικός καταλύτης ήταν η υπόθεση της Folli – Follie, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο για το πιο σημαντικό στοιχείο μιας αγοράς. Η εμπιστοσύνη κυρίως των ξένων επενδυτών κατέρρευσε, με αποτέλεσμα ο σκεπτικισμός και το premium ρίσκου να αυξάνονται κατακόρυφα.
Άλλωστε, δεν ήταν λίγοι οι αναλυτές που θεωρούσαν από τις αρχές του καλοκαιριού ότι το ΧΑ χρειαζόταν ένα “σοκ εμπιστοσύνης” για να μπορέσει να αλλάξει τα δεδομένα που δημιούργησε η υπόθεση της Folli Follie και οι προεκτάσεις αυτής.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση έκανε ό,τι ήταν δυνατό ώστε να συντηρηθεί η αβεβαιότητα στην οικονομία, και ακόμη δεν έχουμε φτάσει στην τελική ευθεία των εκλογών. Ο φόβος ανατροπής των μέχρι τώρα μεταρρυθμίσεων, αλλά και η δημοσιονομική ασυνέπεια ελέω των παροχών που έχουν δοθεί το τελευταίο διάστημα, σε συνδυασμό με τις δικαστικές αποφάσεις που ανατρέπουν παλαιότερες περικοπές δημοσίων δαπανών, δημιούργησαν ένα άκρως αρνητικό κλίμα στην αγορά για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, το οποίο προφανώς και θα παραμείνει μέχρι και τις προσεχείς εκλογές.
Εκτός όμως των εγχώριων εξελίξεως, όλα δείχνουν πως το ΧΑ βαδίζει πλέον “ξυπόλυτο” σε μια εποχή που η bear market διεθνώς ξεκίνησε, μετά από 10 χρόνια κυριαρχίας των ταύρων. Η Wall Street τεχνικά βρίσκεται πλέον σε bear market, μετά από 10 χρόνια κυριαρχίας των “ταύρων”, οι ευρωπαϊκές αγορές αναδιπλώνονται άρον άρον και οι αναδυόμενες αγορές συναγωνίζονται για να πάρουν κάποιο μερίδιο από την ούτως ή άλλως συρρικνούμενη παγκόσμια ρευστότητα.
Και όλα αυτά όταν η Ιταλία και η Γαλλία, η τρίτη και δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης βρίσκονται σε δεινή θέση, λόγω των δημοσιονομικών τους ανισορροπιών και των εσωτερικών αναταραχών, ενώ η Γερμανία έχει εισέλθει εδώ και πολλούς μήνες σε εσωστρέφεια, καθώς η εποχή Merkel οδεύει προς το τέλος της. Παράλληλα, οι Βρυξέλλες έχουν μπει σε ένα τούνελ άστοχων χειρισμών αναφορικά με το Brexit, με τους μεγάλους επενδυτές να αμφιβάλουν ακόμη και για τις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, πόσο μάλλον δε για το περιφερειακό και προβληματικό ΧΑ.
Έτσι, το 2018 μέτρησε απώλειες 23,5% στον Γενικό Δείκτη, όπως δηλαδή και το -23,58% που σημείωσε το 2015. Η σύγκριση με εκείνο το έτος μάλιστα είναι αναπόφευκτη, καθώς το 2015 η χώρα βρέθηκε ένα βήμα πριν από την έξοδο από την Ευρωζώνη, έκλεισαν για ένα μήνα περίπου οι τράπεζές της και επιβλήθηκαν έλεγχοι στην κίνηση των κεφαλαίων. Αντιθέτως, το 2018, ήταν υποτίθεται ένα έτος που η χώρα βγήκε από την ανάγκη των μνημονίων, μέτρησε θετικούς ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ της και η δημοσιονομική της πορεία ήταν… συνετή.
Για το 2019, οι ξένοι μακροπρόθεσμοι επενδυτές αναμένεται να διατηρήσουν στάση αναμονής απέναντι στα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, μέχρι να υπάρξει καλύτερη ορατότητα σε σχέση με τα πολιτικά ζητήματα, δεδομένου ότι το 2019 είναι εκλογική χρονιά, καθώς και σε σχέση με τις προσπάθειες του τραπεζικού συστήματος για την αντιμετώπιση των υψηλών επιπέδων των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, θα καταγραφόταν ανάκαμψη της κεφαλαιαγοράς και μείωση των ελληνικών spreads, εξελίξεις που θα έδειχναν και αποκατάσταση της επενδυτικής εμπιστοσύνης.
