Στην περιπέτεια των λαών έρχεται πάντοτε μια κορυφαία στιγμή, όπου κάποια άτομα και λιγότερο τα σύνολα, αντιμετωπίζουν τη μοίρα τους με συνείδηση βαρύτερη από την πείρα που συγκόμισαν στα χρόνια της δοκιμασίας. Οπου το παρελθόν, το παρόν, το μέλλον γίνονται ένας ζωντανός πηλός που δεν ραγίζει από τα γεγονότα, όπου η Ιστορία από χρονικό ή ανάμνηση γίνεται χρονικό πράξης.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Κι αυτά τα άτομα μπορούν να επιχειρήσουν την “έξοδο”. Ακριβώς όπως σημειώνει σε σχόλιο του στο χθεσινό δοκίμιό μου ο φίλος και σημαντικός στοχαστής σε τούτη την ερημιά ιδεών και πρωτοβουλιών, ο Παναγιώτης Γεννηματάς, “οι καταδικασμένοι στο περιθώριο από ποιοτικές ενστάσεις, είμαστε κατά βάθος πολιορκημένοι. Κάποτε πρέπει να επιχειρήσουμε την έξοδο…”.
Φτάσαμε στο τέρμα. Και το τέρμα μας ξαναφέρνει στην πρώτη αρχή: στην εμμανή αναζήτηση και στη ζηλότυπη περιφρούρηση της φιλελεύθερης αντίληψης των πραγμάτων και της ελευθερίας, μακριά από αγκυλώσεις και ιδεοληψίες, αποβλέποντας στην αποκατάσταση την αποκατάσταση της ηθικής αξίας ανάμεσα στα ανθρώπινα σύνολα, ανάμεσα στα άτομα μιας εθνότητας.
Η αξιοποίηση του περιεχομένου του υγιούς φιλελευθερισμού, επί της ουσίας της ίδιας της ελευθερίας, θα συμπορευτεί με την εξελικτική εκείνη αντίδραση που θα δώσει στους δημοκρατικούς θεσμούς την άρτια τους έννοια και την ευρυθμία του μηχανισμού τους. Ο ουμανισμός, εξάλλου, είναι μια έννοια που δεν μπορεί να βρει αλλού το γόνιμο έδαφος παρά μέσα στον γεωγραφικό χώρο της δημοκρατίας, που δεν αλλοιώνεται από πρόσκαιρες αριστερόστροφες αντιλήψεις και πονηρές πρακτικές, για τον αποπροσανατολισμό του πλήθους.
Οσοι λοπόν έχουν αφομοιώσει το ιδεώδες του φιλελευθερισμού, ανόθευτο από τις τοξίνες της πολιτικής σκοπιμότητας και του πολιτικού καιροσκοπισμού, καλούνται στο έργο της κρίσιμης αυτής εποχής για τον τόπο. Να επιχειρήσουν την “έξοδο”. Καλούνται να οργανώσουν τις καλές θελήσεις και να παιδεύσουν το πλήθος, το πλήθος που αγωνιά και ελπίζει, που φοβάται και παρασύρεται, το πλήθος που είναι πρόθυμο να λυτρωθεί αλλά δεν ξέρει πως να βρει διόδευση.
Χρειαζόμαστε τώρα μαζί μαζί με τις άλλες ελευθερίες και την ελευθερία του λογικού, για να κρίνουμε τα δεδομένα και να πάψουμε να θεωρούμε την εποχή μας σαν μια παροδική στιγμή στο χάος του χρόνου του αιώνιου γίγνεσθαι. Εχει και η στιγμή τούτη διάρκεια και η διάρκεια αξιώνει το την αντίδραση για να είναι βιώσιμη.
Σκέψεις δονκιχωτισμού ή αίτημα επιτακτικό των καιρών; Εχουμε μπει στην περιοχή ενός φαύλου κύκλου, που όσα βιώνουμε σφυρηλατούν μιαν εγωιστική αυτονομία που διασπά κάθε αντίρροπη δύναμη και τείνει να υπονομεύσει και να αχρηστεύσει τους κινητήριους μοχλούς της. Κι όσοι πιστεύουν στην “έξοδο”, για τον γράφοντα, δεν είναι Δον κιχώτες…
. .