Αυτή τη φορά οι αγορές δεν θα περιμένουν την τελική αναμέτρηση και δείχνουν από νωρίς τα δόντια τους. Αν η Ιταλία και οποιαδήποτε άλλη υπερχρεωμένη χώρα σκοπεύει να δημιουργήσει προβλήματα, θα πρέπει πρώτα να υποστεί συνέπειες ανάλογες με αυτές που υπέστη η Ελλάδα.
Μπορεί οι επενδυτές να μην πιστεύουν 100% ότι η νέα ιταλική κυβέρνηση θα φέρει «επανάσταση» στην Ευρώπη, ούτε ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα αγνοήσει τις μεταμνημονιακές του δεσμεύσεις, όμως επειδή οι μνήμες από το 2015 είναι ακόμη νωπές, παίρνουν τα μέτρα τους.
Το σίγουρο είναι ότι δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη ούτε στη νέα ιταλική κυβέρνηση, ούτε στο αφήγημα του Έλληνα πρωθυπουργού.
Τα… προειδοποιητικά πυρά των επενδυτών στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα στην ιταλική κυβέρνηση και προετοιμάζουν την ελληνική για τις πολιτικές που θα ακολουθήσει μετά τον Αύγουστο.
Χθες, το επιτόκιο δανεισμού της Ιταλίας αναρριχήθηκε σε υψηλό 3,5 ετών, ξεπερνώντας το 2,418% για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο του 2014, ενώ η απόδοση του ελληνικού 10ετούς παρέμεινε πάνω από το 4,5%, καταγράφοντας νέο υψηλό έτους στο 4,563%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το spread μεταξύ του ιταλικού 10ετούς και του αντίστοιχου ισπανικού έφτασε τις 90 μονάδες βάσης που είναι η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των δύο τίτλων από το 2012, όταν η Ευρωζώνη έκανε τα πρώτα βήματα για να ξεπεράσει την κρίση χρέους.
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Γι’ αυτόν τον λόγο ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ, έσπευσε να δηλώσει πριν τις συναντήσεις των Ιταλών πολιτικών στο Κυρηνάλιο Προεδρικό Μέγαρο, ότι η Ιταλία παίζει με τη φωτιά γιατί είναι υπερχρεωμένη.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει με την ελληνική κυβέρνηση και τις αρχικές βλέψεις του Αλέξη Τσίπρα για παροχές και χαλάρωση της δημοσιονομικής θηλιάς, ενόψει των εκλογών.
Χωρίς να συγκρίνονται ως προς τη βαρύτητά τους, τόσο το αρχικό αναπτυξιακό σχέδιο που παρουσίασε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στους δανειστές, όσο και η αρχική συμφωνία Λέγκας-Κινήματος Πέντε Αστέρων για τη συγκυβέρνηση, δείχνουν ότι τα προβλήματα με την Ελλάδα δεν τελείωσαν και με την Ιταλία μόλις αρχίζουν.
Η αναφορά της αρχικής συμφωνίας των δύο κομμάτων στη διαγραφή χρέους ύψους 250 δισ. ευρώ ακόμη κι αν εξαφανίστηκε από το τελικό «συμβόλαιο» της συγκυβέρνησης, ήταν αρκετή για να βάλει φωτιές.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Ιταλία σήμερα δεν βρίσκεται σε κρίση αφού τα επιτόκια παραμένουν χαμηλά, η οικονομία εμφάνισε σημάδια ανάκαμψης και η ποσοτική χαλάρωση έχει κάνει το «θαύμα» της.
Παρ’ όλα αυτά, η νευρικότητα που προκαλεί στις αγορές η ΄σύνθεση της νέας κυβέρνησης μπορεί πολύ εύκολα να μεταφραστεί σε έκρηξη του κόστους δανεισμού σε μη βιώσιμα επίπεδα, ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου.
Οι ελληνικές αυταπάτες
Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα είναι το ίδιο κρίσιμες. Όσο η πολιτική κρίση στην Ιταλία βρισκόταν σε δεύτερο πλάνο, η ανάγκη των Ευρωπαίων να τελειώνουν με την Ελλάδα διευκόλυνε θεωρητικά το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης τόσο για το χτίσιμο των κεφαλαιακού αποθέματος των 20 δισ. ευρώ, όσο και για την ταχύτερη έξοδο στις αγορές.
Οι αγορές γυρίζουν την πλάτη στο αφήγημα του Αλέξη Τσίπρα και προειδοποιούν ότι το παραμικρό πισωγύρισμα από τον Έλληνα πρωθυπουργό θα ρίξει τη χώρα στα… Τάρταρα των επιτοκίων.
Η έξοδος στις αγορές αποτελούσε το 2014 «έγκλημα σε βάρος του ελληνικού λαού», καθώς όπως υποστήριζε τότε ο Αλέξης Τσίπρας, ενταφίαζε την προοπτική αναδιάρθρωσης και διαγραφής μεγάλου μέρους του. Ήταν, επίσης, ένα προεκλογικό δώρο της τότε κυβέρνησης προς την κ. Μέρκελ, το οποίο θα πλήρωναν οι Έλληνες φορoλογούμενοι.
Σήμερα, ο κ. Τσίπρας βλέπει την Ελλάδα ως μία «κανονική χώρα του Σύγχρονου Δυτικού Κόσμου» και χαρακτηρίζει την προοπτική εξόδου στις αγορές με «ικανοποιητικά επιτόκια» ως «επιστροφή στην κανονικότητα. Αυτά τα δήλωσε χθες στο υπουργικό συμβούλιο.
Βέβαια, η επιστροφή στις αγορές με επιτόκιο της τάξης του 4,5% όταν ο ESM δίνει 1,5% μόνο παράλογη μπορεί να χαρακτηριστεί. Διότι ο πρωθυπουργός παραδέχθηκε πως θα πρέπει να υλοποιηθούν όλες οι μεταμνημονιακές δεσμεύσεις, άρα η επιμονή του Έλληνα πρωθυπουργού να μη θέλει προληπτική γραμμή στήριξης καθαρά για πολιτικούς λόγους δημιουργεί απορίες.
Είναι απορίες που αντιμετωπίζουν συχνά τα κλιμάκια των ελληνικών τραπεζών που συμμετέχουν σε διεθνή road shows. Οι επενδυτές ρωτούν για την επιμονή της ελληνικής κυβέρνησης για καθαρή έξοδο σε μία συγκυρία που η Ιταλία αλλάζει πήρως τα δεδομένα με αποτέλεσμα να επιδεινώνονται οι συνθήκες και να αυξάνεται το κόστος δανεισμού.
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
liberal.gr