Αν παρατηρήσει κάποιος όσα συμβαίνουν εντός και εκτός της χώρας θα διαπιστώσει πως η κατάσταση επιδεινώνεται διαρκώς.
Πάρα ταύτα όπως και το 2008-09 αντί η χώρα να ετοιμάζεται για τα χειρότερα παίζουμε πάλι την κωμωδία “Λεφτά Υπάρχουν”.
Η χρηματιστηριακή “φούσκα”…
Οι εταιρείες του S&P 500 έχουν προαναγγείλει για το 2018 αγορές ιδίων μετοχών ύψους 650 δισ. δολαρίων. Το προηγούμενο υψηλό ήταν το 2007 με αγορές ιδίων ύψους 589 δισ. δολαρίων. Οι διοικήσεις προχωρούν στις αγορές ιδίων μετοχών γιατί έχουν τεράστια κέρδη, τα οποία αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο λόγω της μείωσης της φορολογίας. Προφανώς είναι αποδοτικότερο να αγοράζουν τις μετοχές παρά να επενδύουν στην αύξηση της παραγωγής.
Η μεγάλη αύξηση της κερδοφορίας αποδίδεται στη μεγάλη χρονική περίοδο με μηδενικά ή και αρνητικά επιτόκια σε συνδυασμό με την αποπληθωριστική συνεισφορά της παγκοσμιοποίησης.
Έγραφε σχετικά ο Economist την εβδομάδα που πέρασε:
“Εν μέρει η ανθεκτικότητα της αγοράς οφείλεται στην αξιοσημείωτη ισχύ της κερδοφορίας, κάτι που δεν ήταν προφανές πριν από 12 χρόνια. Τότε τα κέρδη των αμερικανικών επιχειρήσεων μόλις έφταναν το μεταπολεμικό υψηλό ως ποσοστό του ΑΕΠ. Όταν έπεσαν το 2009, έμοιαζε με μια επιστροφή στην κανονικότητα. Όμως τα προ κρίσης επίπεδα γρήγορα αποκαταστάθηκαν και ξεπεράστηκαν. Οι εξηγήσεις για την ισχύ της αύξησης των κερδών αναφέρονται στον μικρότερο ανταγωνισμό που απολαμβάνουν ορισμένες επιχειρήσεις, ειδικότερα της τεχνολογίας αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η παγκοσμιοποίηση περιορίζει την αύξηση των μισθών. Με τη σειρά της η υποτονική αύξηση των πραγματικών μισθών ήταν ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της ανόδου του λαϊκισμού, μιας από τις σημαντικότερες εξελίξεις τα τελευταία 12 χρόνια.
Η στήλη ασπαζόμενη την οικονομική ορθοδοξία πριν από δέκα χρόνια θεωρούσε απίθανο πως θα υπάρξει μια περίοδος όπου το ένα τέταρτο της παγκόσμιας αγοράς ομολόγων θα καταγράφει αρνητικές αποδόσεις. Και όμως υπήρξε αυτή η περίοδος και συνεχίζεται σε μικρότερη κλίμακα…
Το γεγονός όμως πως ένας ζογκλέρ καταφέρνει και στέκεται στον αέρα για μερικά δευτερόλεπτα δεν σημαίνει πως παύει να ισχύει ο νόμος της βαρύτητας. Το ίδιο ισχύει και με αυτά που συμβαίνουν μεταξύ ομολόγων και μετοχών…
Η ιρανική περίμετρος…
Η έξοδος των ΗΠΑ από τη συμφωνία με το Ιράν φαλκιδεύει τη σταθερότητα της όχι ακραία αντιδυτικής κυβέρνησης της Τεχεράνης, η οποία προσπαθεί να περιορίσει την επιρροή των ακραίων ισλαμιστών. Οι υπηρεσίες του ΟΗΕ εκτιμούν πως το Ιράν όσο ήταν σε ισχύ η συμφωνία τηρούσε τους όρους της σε ό,τι αφορά την ακύρωση της διαδικασίας απόκτησης πυρηνικών όπλων.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως λίγες ώρες μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία, ιρανικές δυνάμεις στη Συρία έπληξαν με ρουκέτες το Ισραήλ το οποίο ανταπέδωσε με εκτόξευση πυραύλων.
Η έξοδος των ΗΠΑ από την συμφωνία σημαίνει και οικονομικά μέτρα εναντίον του Ιράν. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εξόρυξη πετρελαίου στην χώρα θα πρέπει να γράψουν τις ζημιές και να αποσυρθούν αλλιώς θα υποστούν αντίποινα από τις ΗΠΑ.
Η συνεισφορά της ιρανικής παραγωγής πετρελαίου στη διεθνή αγορά θα μειωθεί και η τιμή ήδη προεξοφλεί την ανισορροπία, σκαρφαλώνοντας πάνω από τα 70 δολάρια το αργό και τα 75 δολάρια το brent.
To ελληνικό “διάλειμμα” από τις συνέπειες της κρίσης χρεοκοπίας του 2010 συμπίπτει με την περίοδο πτώσης της τιμής του πετρελαίου το 2015 από τα 100 στα 40 δολάρια το βαρέλι και την αύξηση της τουριστικής κίνησης λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων στην ΝΑ Μεσόγειο σε συνδυασμό με την αύξηση της ζήτησης που δημιούργησε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Επιπλέον η προεδρία Τραμπ αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για το Ισραήλ να αποτρέψει την εμφάνιση και άλλων πυρηνικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Το υπόδειγμα της Αργεντινής…
H Αργεντινή, τα πολιτικά ήθη και έθιμα της οποίας έχουν αρκετές ομοιότητες με την Ελλάδα*, προσέφυγε ξανά στο ΔΝΤ μετά από ένα διάλειμμα μερικών ετών στις αγορές. Το 64% του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους της Αργεντινής είναι σε δολάρια και άλλα ξένα νομίσματα. Η άνοδος των επιτοκίων από την FED αρχίζει να σπάει έναν-έναν τους αδύναμους κρίκους…
Η αριστερή κυβέρνηση απομάκρυνε το ΔΝΤ με τη χρεοκοπία στις αρχές της περασμένης δεκαετίας και η κυβέρνηση του κεντρώου Μ. Μάκρι το επαναφέρει καθώς η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας έχει υποστεί καίρια πλήγματα…
Η υψηλή φορολογία των προηγούμενων κυβερνήσεων έχει εξαρθρώσει μέχρι και την παραγωγή και εξαγωγή κρέατος που η χώρα είχε ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα…
Καθώς στην καθ’ ημάς Ανατολή η μόνιμη φροντίδα της σημερινής κυβέρνησης είναι η ναρκοθέτηση της θητείας της επόμενης, μην εκπλαγείτε η επόμενη να χρειαστεί να διαχειριστεί όχι απλά την επάνοδο των θεσμών σ’ ένα πιο αυστηρό πέμπτο μνημόνιο, αλλά και το Grexit που αποφύγαμε το 2015 και το 2010 λόγω αγαθής διεθνούς συγκυρίας…
Η ιταλική περίπολος…
Αν η Ελλάδα είναι πολύ μικρή προκειμένου η άνοδος των λαϊκιστών να εκβιάσει εξελίξεις στην Ευρώπη, η Ιταλία δεν είναι. Η ενίσχυση των λαϊκιστών των δύο άκρων στις τελευταίες εκλογές έχει σαν συνέπεια την πρώτη κυβέρνηση λαϊκιστών ευρωσκεπτικιστών σε μια μεγάλη χώρα του ιστορικού πυρήνα της Ευρωζώνης.
Η άνοδος του AfD στη Γερμανία φαίνεται πως ήδη έχει κάνει τον κυβερνητικό συνασπισμό πιο συντηρητικό σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις για τη σύγκλιση που θα αποτρέψει τις φυγόκεντρες δυνάμεις στην Ευρώπη. Απομένει η Γαλλία να προσπαθεί μόνη να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στο εξωτερικό.
Αν η “Νυχτερινή περίπολος” που είναι το σπουδαιότερο έργο του Ρέμπραντ αποτυπώνει τη γνωστή προετοιμασία της νυχτερινής περιπόλου υπό τον λοχαγό Κοκ η “Ιταλική περίπολος” των αντισυστημικών αντί για αίσθημα ασφάλειας αναμένεται να αυξήσει το αίσθημα ανασφάλειας στην Ευρώπη και ιδίως στο Νότο…
Τυφλό πόκερ
Οι παραπάνω εξελίξεις αυξάνουν το πολιτικό, οικονομικό και γεωπολιτικό ρίσκο… Τις συνέπειες αυτής της αύξησης του ρίσκου είναι θέμα χρόνου να τις δούμε στην καθημερινότητα προσεχώς…
Τούτο σημαίνει πως ακόμη και η εκλογική και πολιτική συντριβή του κυβερνητικού συνασπισμού προσεχώς δεν θα έχει το θετικό αντίκτυπο στην οικονομία που θα είχε πριν από 12 μήνες.
Εν τω μεταξύ η ελληνική οικονομία το 2018 βρίσκεται σε πολύ χειρότερη κατάσταση από το 2010. Η κρίση χρεοκοπίας του 2010 απέδειξε πως η Ελλάδα δύσκολα μπορεί να μεταρρυθμιστεί… Προτιμά να βουλιάξει παρά να αλλάξει.
Η τράπουλα εντός και εκτός ανακατεύεται και ξαναμοιράζεται…
Τρίτο, πέμπτο κλειστό με διπλό καπέλο!
Τουτέστιν, ποντάρουμε με τα κρυφά χαρτιά γιατί τα φανερά έχουν “σπάσει”.
Κοινώς, με την καθαρή έξοδο από τα μνημόνια “μπλοφάρουμε” πως έχουν αποκατασταθεί οι αιτίες που μας έριξαν στα μνημόνια, οι οποίες όμως παρουσιάζουν επιδείνωση.
* Ι. Μανωλόπουλος Το “επαχθές” χρέος της Ελλάδας Εκδόσεις Μελάνι. Στο βιβλίο ο συγγραφέας περιγράφει αναλυτικά αρκετές από τις ομοιότητες των δύο χωρών.
Του Κώστα Στούπα
capital.gr