Όπως όλοι γνωρίζουν τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση του κ. Τσίπρα εκτοξεύθηκαν από τη μονοψήφια ανυπαρξία στο 40% με ουσιαστικό πρόταγμα το τέλος της λιτότητας και εδώ και στην Ευρώπη (εδώ γελάμε).
“Λάστιχο” τις είχαν κάνει τις θεωρίες του μακαρίτη του Τζων Μέυναρντ Κέινς τα εγγόνια του Ιωσήφ Στάλιν που τώρα υποδύονται τα δισέγγονα του αποστάτη Καρλ Κάουτσκι. Υποστήριζαν δηλαδή πως η ύφεση δεν καταπολεμάται με λιτότητα αλλά με δανεισμό και αύξηση των κρατικών δαπανών.
Στα τρία χρόνια διακυβέρνησης η μοναδική επιτυχία που έχουν να επιδείξουν είναι το θηριώδες δημοσιονομικό πλεόνασμα, πολλαπλάσιο αυτού που ζητούσαν τα μνημόνια της λιτότητας.
Όπως είναι φυσικό καίτοι το ΑΕΠ έχει βυθιστεί κατά 25% και η Ε.Ε. αναπτύχθηκε το 2017 με 2,5%, εμείς αντί για εκτίναξη 6-7% γράψαμε το 2017 ανάπτυξη 1,4% σχεδόν δηλαδή την μισή από την αρχική πρόβλεψη του 2,7%. Τούτο είναι τραγικό και θυμίζει την καθήλωση των σοβιετικών οικονομιών όσο υπήρχαν.
Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως το υπερπλεόνασμα δεν προέκυψε από την αύξηση των φορολογικών εσόδων αλλά από την ανακάλυψη κάποιας “άσπρης” τρύπας στα ταμεία της κοινωνικής ασφάλισης.
Ιδού πως το περιγράφει το σχετικό ρεπορτάζ χθες: “Tο υπερ-πλεόνασμα 4,2% του ΑΕΠ το 2017 “αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό μια σημαντική αύξηση του πλεονάσματος των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης σε 2,94 δισ. ευρώ” αναφέρεται στο “2ο Οικονομικό Δελτίο” που εξέδωσε το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) του ΥΠΟΙΚ του οποίου προΐσταται ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Χουλιαράκης.
Συγκεκριμένα, προκύπτει επιδείνωση στα δημοσιονομικά του “στενού” δημοσίου κατά 0,5 δισ. ευρώ (συγκριτικά με τις προβλέψεις του προηγούμενου φθινοπώρου) που συνδέεται και με τη μείωση της απόδοσης των εσόδων το 2017 και καλύφθηκε και με το… παραπάνω από την υπεραπόδοση των ασφαλιστικών ταμείων: ενώ τον Οκτώβριο (όταν εστάλησαν δηλαδή τα προηγούμενα δημοσιονομικά στοιχεία) υπολόγισαν έλλειμμα 942 εκατ. ευρώ στον “λογαριασμό” των ασφαλιστικών ταμείων, τελικά κατεγράφη υπερ-πλεόνασμα 1,9 δισ. ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ/Eurostat.
Εκτιμάται ότι αυτό θα συμβεί και φέτος: για το 2018 η πρόβλεψη για το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του πρέπει να πετύχει η κυβέρνηση, στηρίζεται (σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ/Eurostat) σε “έλλειμμα” 1 δισ. ευρώ σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης και σε “άσπρη τρύπα” 1,8 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία…”
Βλέπε: Χουλιαράκης: Με τα χρήματα των ασφαλιστικών ταμείων χτίστηκε το υπερπλεόνασμα
Οι παλαιότεροι θυμούνται πως πριν το 2000 για να μπούμε στην Ευρωζώνη ανακαλύφθηκαν οι “άσπρες τρύπες” των ασφαλιστικών ταμείων. Μετά όταν οι “άσπρες τρύπες” εξελίχθηκαν σε μαύρες ψάχναμε να βρούμε ποιος και γιατί μας έβαλε από το παράθυρο στο κλαμπ των σοβαρών κρατών…
Τώρα, από πού ως πού η χώρα της Ε.Ε. (και της υφηλίου) με το πλέον χρεοκοπημένο συνταξιοδοτικό σύστημα όπου τα 2/3 των συντάξεων τα πληρώνει ο κρατικός προϋπολογισμός, γιατί δεν μπορούν να το κάνουν το ασφαλιστικά ταμεία, καταφέρνει να καλύψει το “έλλειμμα” του 1 δισ. του δημόσιου ταμείου με την “άσπρη τρύπα” των 1,8 δισ. ευρώ των ασφαλιστικών ταμείων είναι άλλου παπά ευαγγέλιο…
Την αποκάλυψη πως ο βασιλιάς είναι γυμνός την έκανε εν τη αφελεία της αριστερής του αθωότητας ο πρώην υπουργός κ. Νίκος Φίλης, μιλώντας προχθές στο ραδιόφωνο:
“Πέρυσι η κυβέρνηση αναγκάστηκε, είναι εκτός της συμφωνίας του ’15 η μείωσή τους, να το αποδεχθεί για να μην υπάρξει “σκάλωμα” στην αξιολόγηση. Tώρα αφού έχουμε μια οικονομία που παράγει θηριώδη υπερπλεονάσματα, γιατί πρέπει να κόψουμε τις συντάξεις των ανθρώπων για το 2019; Αφού τα βγάζουμε πέρα. Είναι σκληρή λιτότητα η μείωση”.
Επιπλέον, γιατί ενώ παράγουμε υπερπλεονάσματα το χρέος δεν μειώνεται αλλά συνεχίζει να αυξάνεται. Ουδείς φωστήρας φιλοτιμείται να μας εξηγήσει.
Προφανώς πρόκειται για λογιστικές αλχημείες οι οποίες μόλις αλλάξει λίγο το διεθνές πολιτικό και αγοραίο κλίμα θα αποκαλυφθούν και θα σκάσουν σαν “φούσκες”…
Μην εφησυχάζετε λοιπόν. Το “σαραβαλάκι” έχει και άλλη λακκούβα μπροστά να ξεπεράσει, ίσως αυτήν την φορά χειρότερη από εκείνη του 2010. Όσο μεγαλύτερη η ταχύτητα που θα έχει αναπτύξει τόσο δυνατότερο και το τράνταγμα.
2) Το προηγούμενο της F.F.
Η εμπιστοσύνη της χώρας έχει πληγεί τόσο που ήταν αρκετό ώστε ένα “ανύπαρκτο” από άποψη μεγέθους hedge fund βγήκε την περασμένη Παρασκευή και κατηγόρησε μια από τις 5-10 ισχυρότερες ελληνικές πολυεθνικές πως τα στοιχεία που παρουσιάζει απέχουν από την πραγματικότητα και η μετοχή από τα 16 Ευρώ έπεσε σε 2-3 συνεδριάσεις μέχρι τα 7 Ευρώ.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συνελήφθη σε βαθύ λήθαργο..
Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ελληνικής αγοράς είναι πως δυο τρεις μέρες μετά βρέθηκαν οι μετοχές αρκετών εταιρειών με πολυεθνική δραστηριότητα στο μείον 30%. Αιτία ήταν οι φήμες πως και άλλες ελληνικές εισηγμένες έχουν μπει στο στόχαστρο των υποτιμητών…
Η δουλειά των υποτιμητών είναι να βρίσκουν υπερβολικά αποτιμημένες εταιρείες ή εταιρείες με αντιφάσεις στους ισολογισμούς και να ποντάρουν στην κατάρρευση των μετοχών τους δημοσιοποιώντας τα ψεύτικα στοιχεία ή τις υπερβολές.
Η πρακτική τους διεθνώς είναι θεμιτή και παίζει εξυγιαντικό ρόλο ακόμη και όταν υπερβάλλουν. Στις αγορές όποιος έχει αντίθετη άποψη από όσα λαμβάνουν χώρα αν πιστεύει αυτά που λέει βάζει στο χέρι στην τσέπη και υποστηρίζει την άποψή του έμπρακτα…
3) Διόρθωση αγορών και Ελλάδα…
Αγαπητέ Κύριε Στούπα,
Ακολουθώ χρόνια την στήλη σας και μου αρέσει η ρεαλιστική και λογική προσέγγιση που κάνετε στα θέματα που αναδεικνύετε.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω τι νομίζετε ότι θα συμβεί πρακτικά στην Ελληνική οικονομία/τράπεζες στην περίπτωση που υπάρξει μία διόρθωση στις διεθνείς αγορές της τάξης του 30-40%.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων,
Μ.Α.
Απάντηση: Αν προκύψει μια διόρθωση των διεθνών αγορών πάνω από 30%, χώρες υψηλού ρίσκου όπως αυτές της Νότιας Ευρώπης θα υποφέρουν καθώς θα χρειαστούν να αναχρηματοδοτήσουν παλιό χρέος με υψηλότερα επιτόκια. Το πλέον πιθανό είναι η Ελλάδα να χρειαστεί και τυπικά νέα χρηματοδότηση με νέο μνημόνιο…
Αν π.χ. η ευρωπαϊκή οικονομία χαμηλώσει τους ρυθμούς ανάπτυξης ή μπει σε ύφεση οι άνθρωποι θα μειώσουν τις δαπάνες τους. Μια από τις πρώτες δαπάνες που μειώνουν τα νοικοκυριά είναι οι διακοπές στο εξωτερικό. Η μείωση των δαπανών στις χώρες της Ευρώπης θα προσθέσει δυσκολίες στις ήδη ασθματικές ελληνικές εξαγωγές.
Μια πτώση των διεθνών αγορών πάνω από 30% θα μεταβάλλει την οικονομική συμπεριφορά, ανθρώπων και νοικοκυριών. Στις περιπτώσεις αυτές παρατηρείται το φαινόμενο του wealth effect (αντανάκλαση του πλούτου). Κάποιος που έχει ένα περιουσιακό χαρτοφυλάκιο που αποτιμάται σήμερα στις 100.000 ενώ πέρυσι στις 70.000 ευρώ αυξάνει πιο εύκολα τις δαπάνες του.
Αν όμως τώρα αποτιμάται στις 50.000 ενώ πέρυσι υπολογιζόταν στις 100.000 ανησυχεί και μειώνει τις δαπάνες. Οι μεταβολές αυτές έχουν επίπτωση στην καταναλωτική συμπεριφορά και λειτουργούν σαν σπιράλ ύφεσης ή ανάπτυξης μέχρι να δημιουργήσουν υπερβολικές συνέπειες προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση.
Από τα φετινά υψηλά οι αγορές γράφουν απώλειες περί το 10%. Ακόμη είναι μικρές. Είναι μεγαλύτερες όμως αν υπολογίσει κάποιος πως την ίδια περίοδο η τιμή του πετρελαίου έχει αυξηθεί όπως και η ισοτιμία του δολαρίου στην οποία αποτιμάται το πετρέλαιο και οι άλλες πρώτες ύλες.
Μια πτώση πάνω από 30% με το πετρέλαιο και το δολάριο ενισχυμένα για οικονομίες σαν την Ελλάδα θα σημάνει “ασφυξία”. Μια πιθανή “ασφυξία” θα αυξήσει τα επισφαλή δάνεια των τραπεζών και θα φέρει πιο κοντά την ανάγκη μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης.
Όταν οι διεθνείς αγορές διορθώνουν η οικονομία συνήθως κυλάει σε ύφεση και οι επενδυτές αποφεύγουν την έκθεση σε υψηλό ρίσκο.
Το υψηλότερο ρίσκο αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη το έχει η Ελλάδα. Άρα, το ελληνικό κράτος και οι ελληνικές επιχειρήσεις θα δυσκολευτούν να δανειστούν όπως έγινε και το 2010.
Κατά τη γνώμη μου υπάρχουν αρκετές ενδείξεις στη διεθνή σκηνή που συνηγορούν πως το επόμενο κραχ στις αγορές θα είναι ισχυρότερο εκείνου του 2008. Η αύξηση του παγκόσμιου χρέους που έχει επιβάλει μηδενικά επιτόκια και ποσοτικές χαλαρώσεις είναι ένα από αυτά.
Ένα κραχ στις διεθνείς αγορές θα είχε δραματικές επιπτώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και την Ευρώπη. Δραματικές επιπτώσεις σημαίνει και δραματικές ανατροπές τόσο οικονομικές όσο και πολιτικές…
Κ.Στούπας
capital.gr