Βαρύτατος θα είναι ο λογαριασμός εξόδου από το μνημόνιο Τσίπρα – Καμμένου την επόμενη τετραετία για όλους τους πολίτες.
Το καθεστώς σκληρής εποπτείας φέρνει ονομαστικές και πραγματικές μειώσεις μισθών και συντάξεων από 16% έως 30%, επιβαρύνσεις για τουλάχιστον 2.000.000 ιδιοκτήτες ακινήτων κυρίως στις λαϊκές περιοχές, κατασχέσεις για τουλάχιστον 1.000.000 οφειλέτες προς τράπεζες, Εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.
Επίσης, αναμένεται να υπάρξει περικοπή επιδομάτων, ενώ στο τραπέζι είναι και η αύξηση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στις δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ταυτόχρονα, έως το τέλος του 2020 πρέπει να έχουν ιδιωτικοποιηθεί όλες οι κρατικές εταιρείες, ενώ έρχονται και νέες ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις και στα επιδόματα.
Η κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί μια άκρως εφιαλτική κατάσταση που αναμένεται να προκαλέσει και πολιτικές εξελίξεις.
Ο λογαριασμός-σοκ
Τετραετές πολυεπίπεδο σοκ περιμένει μισθωτούς, συνταξιούχους, ιδιοκτήτες ακινήτων, ασφαλισμένους, επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες, δανειολήπτες και οφειλέτες από τον Αύγουστο, καθώς οι δανειστές διαμορφώνουν το πλάνο των σκληρών μέτρων για την πρώτη τετραετία μετά την… έξοδο από το μνημόνιο και την είσοδο σε καθεστώς αυστηρής εποπτείας.
Όπως φάνηκε από την εαρινή Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι εταίροι-δανειστές έχουν καταλήξει στις βασικές παραμέτρους του σχεδίου… δράσης, προκειμένου η Ελλάδα να εμπεδώσει τη «διατηρησιμότητα» του υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος, καθώς εκφράζονται σοβαρότατες αμφιβολίες σχετικά με την πορεία των αναπτυξιακών ρυθμών, συνεπεία της καθυστέρησης στις μεταρρυθμίσεις.
Τόσο σε πολιτικό όσο και τεχνικό επίπεδο, οι εταίροι-δανειστές είναι πλέον βέβαιοι ότι οι καθυστερήσεις της περιόδου 2015-2017 αλλάζουν θεαματικά τόσο τις παραμέτρους της ρύθμισης του χρέους, όσο και την αποτελεσματικότητα των μεταρρυθμίσεων.
Όπως φάνηκε και στη Σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον, το κλίμα για την Ελλάδα είναι βαρύ. Το ΔΝΤ και το Βερολίνο συντάσσονται υπέρ της σκληρής γραμμής εμπροσθοβαρών μέτρων για την πρώτη τετραετία της αυξημένης εποπτείας. Αυτό μάλιστα ήταν και το μήνυμα που μετέφερε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, στις επαφές που είχε προ 24ώρων με την ελληνική κυβέρνηση. Ειδικά οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γερμανοί δεν θέλουν να παρουσιαστούν… εκτεθειμένοι λίγους μήνες πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019 σε σχέση με το ελληνικό πρόβλημα.
Θεωρητικά, μπορεί η Ελλάδα να έχει ένα μαξιλάρι ασφαλείας τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ από τον Αύγουστο του 2018 έως τον Ιούνιο του 2019, ωστόσο, οι αγορές αναμένεται να είναι ιδιαίτερα «ευαίσθητες» και απαιτητικές προκειμένου να αγοράσουν ελληνικό κρατικό χρέος με χαμηλά επιτόκια.
Το τετραετές πλάνο που επεξεργάζονται Βρυξέλλες, Ουάσινγκτον Βερολίνο και Φρανκφούρτη περιλαμβάνει σκληρές δεσμεύσεις και αντιστοιχεί σε ένα πρόγραμμα που είναι συνέχεια του 3ου μνημονίου με μέτρα-γέφυρες, προληπτικές πολιτικές μέσω δημοσιονομικού «κόφτη», αλλά και συγκεκριμένους περιορισμούς για όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις τουλάχιστον έως το 2030!
Έτσι, έχουν δρομολογηθεί ή δρομολογούνται πολιτικές οι οποίες θα διασφαλίσουν τους στόχους του προγράμματος, αλλά, από την άλλη πλευρά, θα αλλάξουν προς ακόμη χειρότερη μοίρα την καθημερινότητα του συνόλου των Ελλήνων πολιτών.
Την επόμενη τετραετία τουλάχιστον 3.500.000 μισθωτοί και συνταξιούχοι θα καταγράψουν απώλειες εισοδημάτων από 8,5% έως 23%, πάνω από 2.000.000 ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώσουν υψηλότερα ποσά για φόρους και τέλη, ενώ σχεδόν 1.000.000 οφειλέτες τραπεζών και Δημοσίου θα χάσουν τα σπίτια τους σε πλειστηριασμούς έως το τέλος του 2022.
Επιπλέον, θα εφαρμοστούν πιο σκληρά μέτρα στα εργασιακά, θα προωθηθούν απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και θα ιδιωτικοποιηθούν όλες οι κρατικές ανώνυμες εταιρείες.
Νέα μείωση μισθών
Η μείωση του αφορολόγητου ορίου στα 5.600 ευρώ από το 2019 ή το αργότερο το 2020 (οριστική απόφαση αναμένεται εντός του προσεχούς διμήνου), σηματοδοτεί το τέλος της φορολογικής… ασυλίας για όσους λαμβάνουν σήμερα εισοδήματα έως 614 ευρώ. Για παράδειγμα, σήμερα ένας μισθωτός του ιδιωτικού τομέα με μηνιαίο εισόδημα 614 ευρώ (14 μισθοί) δεν πληρώνει φόρο.
Με τη μείωση του αφορολόγητου ορίου στα 5.685 ευρώ, θα χάσει 642 ευρώ ετησίως, ή πάνω από έναν μισθό! Ο μηνιαίος μισθός θα μειωθεί κατά 53,50 ευρώ ή 8,5%, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι με μέσο πληθωρισμό 1,5% έως το 2022 οι σωρευτικές απώλειες θα ξεπεράσουν το 14%! Σημειωτέον ότι, όσο η ανεργία κινείται σε διπλάσιο ποσοστό, θα είναι εξαιρετικά περιορισμένα τα περιθώρια για την παροχή αυξήσεων στους μισθούς, κάτι το οποίο περιλαμβάνεται στους όρους του 1ου μνημονίου!
«Τσουνάμι» στις συντάξεις, ανατροπές στο Ασφαλιστικό
Το απόλυτο… καταστροφικό σενάριο της επόμενης τετραετίας αφορά τους συνταξιούχους, καθώς το 60% εξ αυτών λόγω κατάργησης της «προσωπικής διαφοράς» θα υποστεί απώλειες από 2% έως 15%. Έτσι, ένας συνταξιούχος με σημερινές μηνιαίες αποδοχές 1.200 ευρώ θα χάσει 180 ευρώ, δηλαδή 2.160 ευρώ, ενώ από το 2019 ή το 2020 θα υποστεί και απώλειες 642 ευρώ ετησίως λόγω μείωσης του αφορολόγητου ορίου.
Έτσι, η… έξοδος από το μνημόνιο θα οδηγήσει σε ονομαστικές και πραγματικές απώλειες από 16% έως 30% λόγω του συνδυασμού κατάργησης «προσωπικής διαφοράς», μείωσης αφορολόγητου ορίου, μηδενικών αυξήσεων και πληθωρισμού! Ουσιαστικά, από το πρώτο έτος της αυστηρής εποπτείας, όσοι ελάμβαναν συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ έως το 2010 θα δουν τις μηνιαίες αποδοχές τους να μειώνονται στα 800-900 ευρώ!
Επιπλέον, ανάλογα με τις συνθήκες, αναμένεται να υπάρξει και αύξηση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στις δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ενώ από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας θα μπει συνολικά στο τραπέζι το ευρωπαϊκό ζήτημα που θέτει ζητήματα αύξησης των ορίων ηλικίας στα 68 και στη συνέχεια στα 70 χρόνια, όπως είχε γράψει σχετικά το «Π» στο φύλλο της 23ης Μαρτίου!
Τέλος εποχής και «κούρεμα» σε επιδόματα
Από την 1/1/2019 καταργείται πλήρως το ΕΚΑΣ, ενώ αναμένεται να υπάρξουν και νέες περικοπές στα οικογενειακά επιδόματα. Ιδίως, στην περίπτωση που κατά την τετραετία 2019-2022 δεν επαρκούν οι μειώσεις των συντάξεων, τότε η… εφεδρεία είναι τα επιδόματα. Ουσιαστικά, σε πρώτη φάση τα… θύματα είναι όσοι λαμβάνουν το ΕΚΑΣ, ενώ στη συνέχεια (αν χρειαστεί) τα μέτρα θα επεκταθούν στη μείωση ή την κατάργηση οικογενειακών επιδομάτων. Εφόσον και τότε δεν υπάρξει… αποτέλεσμα, τότε το επόμενο στάδιο αφορά σε νέο ψαλίδισμα στα προνοιακά επιδόματα των ΑΜΕΑ και άλλων ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
Στο… απόσπασμα τα ακίνητα
Οι συνδυασμοί μισθωτού-ιδιοκτήτη ή συνταξιούχου-ιδιοκτήτη ακινήτου θα είναι οι πλέον… θανατηφόροι την επόμενη τετραετία. Η αρχή γίνεται από φέτος με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών, οι οποίες θα συμπαρασύρουν τις τιμές ζώνης στο 60% της επικράτειας και ειδικότερα στις πιο φθηνές και λαϊκές περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον 2.000.000 ιδιοκτήτες θα δουν να αυξάνονται 21 φόροι και τέλη κατά τις μεταβιβάσεις των ακινήτων που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές, ενώ αλλαγές θα έρθουν και στον ΕΝΦΙΑ την επόμενη τετραετία. Συγκεκριμένα, οι εταίροι-δανειστές απορρίπτουν περαιτέρω επιβαρύνσεις των μεγάλων περιουσιών και ζητούν να αυξηθούν αυτές στις μεσαίες και μικρές περιοχές.
Έτσι, μισθωτοί και συνταξιούχοι που είναι ταυτόχρονα και ιδιοκτήτες ακινήτων στις… φτωχές περιοχές από τη μία θα χάσουν σημαντικά εισοδήματα που αντιστοιχούν στον ΕΝΦΙΑ πολλών ετών και από την άλλη θα κληθούν να πληρώσουν υψηλότερα ποσά για τα επόμενα πολλά χρόνια. Εργαλείο στα χέρια της διοίκησης αποτελεί βεβαίως και το Κτηματολόγιο, το οποίο πρέπει να ολοκληρωθεί υποχρεωτικά έως τις 31/12/2020, ενώ ήδη έχουν ξεκινήσει οι διασταυρώσεις για όσους έχουν κάνει δηλώσεις στα υπό λειτουργία γραφεία κτηματογράφησης.
Σαρωτικές αλλαγές στο Δημόσιο
Έστω και… αργά, οι δανειστές έχουν εντοπίσει το μεγάλο πρόβλημα δυσλειτουργίας που παρατηρείται στη δομή της δημόσιας διοίκησης, καθώς η κινητικότητα εξελίσσεται σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς, ενώ η διαθεσιμότητα είναι λέξη… άγνωστη για τη σημερινή κυβέρνηση. Τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιμένουν στην ανάγκη ξεκαθαρίσματος στη Δημόσια Διοίκηση με ευρείας έντασης προγράμματα κατάργησης οργανισμών και ανάθεσης του αντικειμένου της σε ιδιώτες με ταυτόχρονες απολύσεις υπαλλήλων.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν δε και τους διορισμούς δεκάδων χιλιάδων ημετέρων από τη σημερινή κυβέρνηση, οι εταίροι-δανειστές θέλουν καθαρές δεσμεύσεις ότι στην τετραετία 2019-2022 θα έχουν επιτευχθεί όχι μόνο ποσοτικοί αλλά και ποιοτικοί στόχοι που έχουν να κάνουν με την αποτελεσματική λειτουργία του κράτους. Από το 2019 ουσιαστικά θα διαμορφωθεί ένα νέο τοπίο που για σημαντικό τμήμα των δημοσίων υπαλλήλων θα είναι εφιαλτικό.
Στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός των απασχολούμενων στον στενό δημόσιο τομέα στο 15%, από 20% που είναι σήμερα. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται και η κατάργηση δεκάδων οργανισμών και υπηρεσιών, κάτι που όπως φαίνεται θα… φορτωθεί στην επόμενη κυβέρνηση, που καλείται εντός του 2019 να αλλάξει πλήρως τη σημερινή εικόνα… μποτιλιαρίσματος στον δημόσιο τομέα.
Ιδιωτικοποιούνται τα πάντα εντός… 1.000 ημερών!
Η πλήρης ιδιωτικοποίηση όλων των ΔΕΚΟ που έχει το ΤΑΙΠΕΔ αλλά και η μεταβίβαση των τελευταίων μετοχών που κατέχει το Δημόσιο (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, αστικές συγκοινωνίες κ.λπ.) περιλαμβάνεται στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που καλείται να αναλάβει η σημερινή κυβέρνηση εάν και εφόσον επιθυμεί να κλείσει οριστικά το θέμα της διευθέτησης του δημόσιου χρέους. Παρά το γεγονός ότι αρκετές κρίσιμες αποκρατικοποιήσεις έχουν… ξεκολλήσει (ΕΛ.ΠΕ., ΔΕΣΦΑ κ.λπ.), εντούτοις καταγράφονται μεγάλες καθυστερήσεις.
Επιπλέον, η… επόμενη κυβέρνηση καλείται ουσιαστικά έως το τέλος του 2020 να εκχωρήσει σε ιδιώτες όλες τις κρατικές ανώνυμες εταιρείες ή, σε όποια περίπτωση απαιτείται, αυτές να κλείσουν! Ακόμη και αν η σημερινή συγκυβέρνηση συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο, η μετάβαση των εταιρειών αυτών στον ιδιωτικό τομέα θα γίνει από την επόμενη κυβέρνηση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αντιδράσεις των συνδικαλιστών κατά τα επόμενα δύσκολα χρόνια της εποπτείας. Οι «θεσμοί» συμφωνούν ότι, λόγω της παρέλευσης κρίσιμου χρόνου, τα σχετικά εγχειρήματα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό έως το τέλος του 2019 και σε… απόλυτο βαθμό στο τέλος του 2020!
Νέες ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις
«Πάγωμα» τριετιών, ονομαστικών και πραγματικών αυξήσεων μέχρι να υποχωρήσει η ανεργία στο μισό και απαγορευτικό πλαίσιο για τις απεργίες θέλουν οι εταίροι-δανειστές. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εκτός από το Ασφαλιστικό, εμμένει στις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στα εργασιακά, επισημαίνοντας ότι πρέπει να υπάρξει πλήρης απελευθέρωση κατά τα διεθνή πρότυπα ώστε να τονωθούν επιχειρηματικότητα και επενδύσεις.
Ως γνωστόν, με το 3ο μνημόνιο έχουν αναληφθεί δεσμεύσεις για «πάγωμα» μισθολογικών ωριμάνσεων έως το 2021, ενώ κύριος στόχος των μέτρων που πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα είναι οι ευκολότερες προσλήψεις και απολύσεις. Παρά το γεγονός ότι μιλάμε για ψηφισμένα μέτρα, εντούτοις οι εταίροι-δανειστές θεωρούν ότι δεν έχουν αποδώσει και ως εκ τούτου πρέπει να κλείσουν τα τελευταία προαπαιτούμενα, ώστε από το 2019 να υπάρξουν συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Σοκ για τους δανειολήπτες
Το απόλυτο σοκ θα βιώσουν οι δανειολήπτες από το πλαίσιο προστασίας της α΄ κατοικίας τους, καθώς στο τέλος του έτους εκπνέει οριστικά ο περίφημος «νόμος Κατσέλη». Στο εξής, σύμφωνα με τα τελευταία προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης, όποιος δεν ρυθμίσει τις οφειλές του προς τις τράπεζες, τότε δεν θα προστατεύεται. Σημειωτέον ότι για το δεύτερο εξάμηνο του έτους έχουν προγραμματιστεί περίπου 10.000 πλειστηριασμοί, ενώ έως το τέλος του 2021 πρέπει να έχουν γίνει συνολικά 140.000!
Εφιάλτης για τους οφειλέτες
Τον απόλυτο εφιάλτη αναμένεται να ζήσουν μέσα στους προσεχείς μήνες και ολόκληρη την επόμενη τετραετία της σκληρής επιτροπείας οι οφειλέτες Εφορίας και ασφαλιστικών ταμείων. Η τριετία 2016-2018 θα κλείσει με κατασχέσεις ποσών από τραπεζικούς λογαριασμούς 1.700.000 ΑΦΜ, ενώ περίπου 4.000.000 φορολογούμενοι βρίσκονται στο «κόκκινο» και κινδυνεύουν ακόμη και με κατάσχεση ακινήτων. Επιπλέον, οι 700.000 οφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων θα βρεθούν στην ίδια μοίρα με τους φορολογουμένους, καθώς σε περίπτωση αδυναμίας εξόφλησης των υποχρεώσεων, θα υφίστανται αρχικά κατασχέσεις ποσών από τραπεζικούς λογαριασμούς και στη συνέχεια κατασχέσεις ακινήτων.
Πάνω οι φόροι… μέχρι νεωτέρας
Οι δανειστές σπεύδουν να βάλουν φρένο στην… επόμενη κυβέρνηση στο θέμα της μείωσης των φόρων, χωρίς, ωστόσο, να αρνούνται αποκλιμάκωσή τους στη βάση του ισοδύναμου αποτελέσματος, δηλαδή της μείωσης κρατικών δαπανών. Η τριετία 2015-2017 έχει επιφέρει καίριο πλήγμα στην επιχειρηματικότητα οδηγώντας σε αδιέξοδο χιλιάδες επιχειρήσεις αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ η κατάσταση δεν αναμένεται να σημειώσει αξιοσημείωτη μεταβολή φέτος. Παράλληλα, με τις υψηλές επιβαρύνσεις στην άμεση φορολογία, ανοικτό είναι το θέμα των αυξήσεων του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης, στα επίπεδα της βενζίνης.
του Λουκά Γεωργιάδη
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
toxrima.gr