Δεν υπάρχει θέμα της υπόθεσης Σαββίδη που να μην καλύφθηκε. Δημοσιογραφικά. Κοινωνιολογικά. Ψυχολογικά. Ακόμα και περιπτωσιολογικά. (Case study)
Για τις ανάγκες αυτού του άρθρου θα την ονομάσω νοοτροπία του “ναι μεν αλλά…”. Αφορά την πάγια αδυναμία της νεοελληνικής σκέψης να αναλύσει ένα γεγονός χωρίς συμψηφισμούς και γενικεύσεις.
Τη μόνιμη έκφραση του θυμικού μας που μας αποτρέπει από το να πάρουμε θέση σύμφωνα με τον ατομικό και κοινωνικό μας αξιακό κώδικα.
Τη διαρκή διάθεσή μας να θολώσουμε μια κατάσταση, να την εξωραΐσουμε αμπελοφιλοσοφώντας ώστε να μην βγει ξεκάθαρο συμπέρασμα. Να μη καταλογιστούν ευθύνες. Να μην υπάρχει ξεκάθαρος φταίχτης.
Κάποιοι λένε ότι αυτό είναι κατάλοιπο της Τουρκοκρατίας όπου ο συμψηφισμός και οι ελιγμοί ήταν απαραίτητοι για την επιβίωση. Άλλοι υποστηρίζουν ότι επειδή είμαστε μικρή χώρα, η κοινωνική επιβίωση ανέκαθεν στηριζόταν στις καλές σχέσεις. Πώς θα τιμωρήσεις αυτόν που ίσως αύριο χρειαστείς;
Όπως και να έχει, αυτή η προσέγγιση υποδηλώνει κοινωνική υστέρηση και πρέπει να μας απασχολήσει.
Το γεγονός στην υπόθεση Σαββίδη είναι ένα. Ένας ιδιοκτήτης ΠΑΕ εισβάλει στον αγωνιστικό χώρο οπλοφορώντας (νόμιμα μεν παρανόμως δε στον συγκεκριμένο χώρο) και απειλεί Θεούς και δαίμονες επειδή δεν του άρεσε μια διαιτητική απόφαση.
Αυτό. Τελεία. Και παύλα.
Στις πολιτισμένες χώρες της Δύσης, αυτό και μόνο θα ήταν λόγος άμεσης σύλληψης και παραδειγματικής τιμωρίας. Είτε λέγεσαι Σαββίδης, είτε φούφουτος.
Στη χώρα όμως του “περίπου” (κατά τον σπουδαίο Τάκη Θεοδωρόπουλο) μάλλον υπάρχει άλλος Θεός. Ένας σύγχρονος Ιανός, με δύο πρόσωπα. Το ένα εκφράζει το Δίκαιο, το άλλο τον Θεό Πάνα του κρασιού και της ευθυμίας…
“Ναι μεν, αλλά… αδικήθηκε”!
Δεν αντιλαμβάνομαι πώς αδικήθηκε ένας ολιγάρχης που έτυχε προκλητικής εύνοιας το προηγούμενο βράδυ όταν μέσα στη νύχτα του επεστράφησαν βαθμοί και του επετράπη να τυπώσει εισιτήρια (πώς άραγε Σαββατιάτικα) για να τελεστεί ο αγώνας παρουσία φιλάθλων.
Εγώ όμως καλόπιστα θα δεχτώ ότι αδικήθηκε. Με την ακύρωση του γκολ ή με όποιον άλλον τρόπο.
Ρωτώ. Ε και;
Με ποια λογική οποιοσδήποτε θεωρεί ότι αδικείται, έχει άλλοθι για να ασχημονεί;
Να παρανομεί προκλητικά;
Στις σύγχρονες δημοκρατίες υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι να κινηθείς για να δικαιωθείς.
Αν δε μας αρέσουν οι αποφάσεις, τις προσβάλουμε δικαστικά.
Αν δε μας αρέσουν οι νόμοι, πιέζουμε τους Βουλευτές μας να τους αλλάξουν.
Τέλος. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει.
Τουλάχιστον, δε θα έπρεπε να υπάρχει…
Οτιδήποτε άλλο είναι καφενειακού τύπου λογική και μπορεί να έχει πλάκα να το ακούς ενώ παίζεις πρέφα, είναι όμως θλιβερό και επικίνδυνο να το ακούς από επίσημα χείλη…
Προσωπικά βρίσκω αυτή την κοινωνική αντίδραση σοκαριστική, διότι καταδεικνύει παθογένειες στη συλλογική μας νοοτροπία.
Δεν με σοκάρει η εικόνα ενός Σοβιετικού τύπου ολιγάρχη που βγάζει το σακάκι του και κάνει την κίνηση να τραβήξει όπλο. Αυτό ξέρει, αυτό κάνει.
Ας μη ξεχνάμε ότι ανδρώθηκε στην αλήστου μνήμης Σοβιετική Ένωση όπου το δίκαιο του ισχυροτέρου ήταν η σκληρή καθημερινότητα. Αν δεν τραβούσες εσύ το όπλο, θα το τραβούσε ο άλλος.
Με σοκάρει όμως η ευκολία με την οποία ο μέσος Έλληνας τον δικαιολογεί. Πονηρά μεν, άλλα ξεκάθαρα.
Πονηρά διότι ξεκινά σοβαρά και θεσμικά λέγοντας “απαράδεκτη η κίνηση” αλλά το βλέπεις στο βλέμμα του… έρχεται το “αλλά”.
Αυτό το καταραμένο “αλλά” που μας τραβάει πίσω και δε μας επιτρέπει να πορευτούμε τον καλό δρόμο.
“Ναι μεν αλλά ο άνθρωπος αγανάκτησε”.
Όπως αγανακτήσαμε πολιτικά προ 3 ετών και επιλέξαμε να αναθέσουμε σε ένα τσούρμο (κατά Βαρουφάκη) τη διακυβέρνηση της χώρας.
“Ναι μεν αλλά… οι προηγούμενοι…”.
Οι προηγούμενοι με όλα τα λάθη τους σου είπαν την αλήθεια. Ότι άλλος δρόμος από το μνημόνιο δεν υπάρχει. Εσύ επέλεξες να πιστέψεις ότι θα πουλήσεις τσαμπουκά και θα πιάσει.
“Ναι μεν αλλά…” συμπληρώστε εσείς το κενό.
Πίσω στο θέμα μας. Το “ναι μεν αλλά” είναι η αποθέωση της θολούρας που έχει γίνει η εθνική μας εικόνα.
Ας πάμε πιο πίσω:
“Δολοφόνοι μεν οι της 17Νοέμβρη, αλλά… σκότωναν συγκεκριμένα”!
“Λυπηρός ο θάνατος χιλιάδων στους Δίδυμους Πύργους αλλά… τόσους πολέμους έκαναν οι Αμερικάνοι, άρα… καλά να πάθουν”!
Πάντα έτοιμοι να δώσουμε άλλοθι.
Στον εαυτό μας για τις αβελτηρίες μας και σε άλλους για να μη χαλάσουμε το κλίμα.
Πάντα έτοιμοι να θολώσουμε τα νερά για να μην βγει στην επιφάνεια η βρώμα που θεωρούμε ότι θα μας εκθέσει κοινωνικά.
Πάντα το στενό συμφέρον μας (οπαδικό, οικογενειακό, προσωπικό) πάνω από την κοινή λογική. Αυτή η αέναη σύγκρουση με την πραγματικότητα και η πρωτοφανής άρνησή μας να την δούμε κατάματα θα συντηρεί εις το διηνεκές την κοινωνικο-πολιτική μας υστέρηση. Θα μας κράτα πάντα ιδιώτες (idiots) και θα υπονομεύει την συλλογική μας πρόοδο.
Όση ώρα γράφω ένας καλός φίλος διαβάζει και μόλις σχολίασε:
“Πώς κάνεις έτσι; Δεν είναι δα ότι πυροβόλησε. Ναι μεν φταίει, αλλά…”
Δε νομίζω ότι έχει νόημα να συνεχίσω..
Του Δρ. Κωνσταντίνου Δούβλη
capital.gr