Η εικόνα του κ. Σαββίδη αμαυρώθηκε με την ένοπλη εισβολή του, σε τηλεοπτική θέα μάλιστα, στο γήπεδο του ΠΑΟΚ στη Θεσσαλονίκη. Ηταν σκόπιμο να αποκατασταθεί.

Στη μιντιακή κοινωνία, βλέπετε, το οικονομικό κεφάλαιο δεν αρκεί· πρέπει να συνοδεύεται από συμβολικό κεφάλαιο. 

Η συγγνώμη επισκευάζει τις ρωγμές.

Ζήτησε, όμως, συγγνώμη ο κ. Σαββίδης;

Να το πω διαφορετικά: αν ένα αδερφάκι χτυπήσει ένα άλλο, οι γονείς τού ζητήσουν να πει συγγνώμη, κι αυτό εκστομίσει την περιπόθητη λέξη, πότε η «συγγνώμη» λογίζεται ως τέτοια;

Στην κοινή εμπειρία, όταν συνοδεύεται από το κατάλληλο ύφος που δείχνει μεταμέλεια. Η εκστόμιση της λέξης και μόνον δεν αρκεί.

Ξαναρωτώ, λοιπόν: ζήτησε, στ’ αλήθεια, συγγνώμη ο κ. Σαββίδης;

Δείτε την εσωτερική δυναμική της ανακοίνωσης που εξέδωσε.

Στην πρώτη παράγραφο είναι σαφής:

«Θέλω να ζητήσω συγγνώμη από όλους τους φιλάθλους του ΠΑΟΚ, όλους τους Ελληνες φιλάθλους, την παγκόσμια ποδοσφαιρική κοινότητα. Λυπάμαι πάρα πολύ για αυτό που έγινε […].». Είναι ξεκάθαρο: ο ομιλητής ζητεί συγγνώμη – στην πρώτη παράγραφο.

Συνεχίστε τώρα στη δεύτερη παράγραφο:

«Η συναισθηματική αντίδρασή μου έχει προκληθεί από τη γενικευμένη αρνητική κατάσταση που επικρατεί στο ελληνικό ποδόσφαιρο τον τελευταίο καιρό και από το σύνολο των απαράδεκτων, μη αθλητικών γεγονότων που έλαβαν χώρα προς το τέλος του αγώνα ΠΑΟΚ-ΑΕΚ […]. Ολα αυτά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έκρυθμη κατάσταση στο γήπεδο και ο μοναδικός στόχος μου ήταν να προστατεύσω δεκάδες χιλιάδες φιλάθλων του ΠΑΟΚ από προβοκάτσιες – συμπλοκές – ανθρώπινα θύματα».

Ποιο είναι το ζουμί εδώ;

Το γεγονός ότι ο ομιλητής «προκλήθηκε».

Με άλλα λόγια: ωθήθηκα, αναγκάστηκα, υποχρεώθηκα να κάνω ό,τι έκανα.

Εδώ ο κ. Σαββίδης περιγράφει ως παρατηρητής μια αιτιακή διαδικασία: η «αρνητική κατάσταση» στο ελληνικό ποδόσφαιρο προκάλεσε τη «συναισθηματική αντίδρασή μου». Ο ομιλητής περιγράφει μια οιονεί φυσική διεργασία, όπως λ.χ. χάλασε η φλάντζα, οπότε η βρύση στάζει.

Προσέξετε ότι η αιτιακή εξήγηση αφαιρεί την προσωπική ευθύνη.

Ο κ. Σαββίδης δεν προβάλλει ένα επιχείρημα το οποίο αποσκοπεί να πείσει, αλλά μια αιτιακή εξήγηση η οποία περιγράφει εξωτερικά τη συμπεριφορά του. Επιλέγει τον ρόλο του παρατηρητή της συμπεριφοράς του, όχι τον ρόλο του ηθικά υπεύθυνου ανθρώπου που καλείται να δώσει λόγο για τη συμπεριφορά του.

Πρόκειται για κλασικό ρητορικό τέχνασμα: πώς να εμφανιστείς ότι ζητάς συγγνώμη, χωρίς, ουσιαστικά, να το κάνεις. Τα παιδιά το ξέρουν καλά!

Υπάρχει και κάτι άλλο.

Ο στόχος του, λέει, ήταν να αποτρέψει έκρυθμες συμπεριφορές στο γήπεδο. Πώς; Προβαίνοντας ο ίδιος σε έκρυθμες συμπεριφορές. Με άλλα λόγια: θέλω να αποτρέψω τα χειρότερα, επιδιδόμενος στα χειρότερα! Ο συντάκτης της ανακοίνωσης μάλλον δεν πρόσεξε την αντίφαση.

Σημειώστε επίσης ότι ο κ. Σαββίδης δεν παραιτήθηκε από πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ, αν και η στάση του ζημίωσε πολύ την ομάδα. Δεν δείχνει να αντιλαμβάνεται τις θεσμικές υποχρεώσεις του ρόλου του και την ευθύνη που τον συνοδεύει.

Εννοείται ότι, σε μια κανονική επιχείρηση, το διοικητικό συμβούλιο θα τον είχε ωθήσει σε παραίτηση (βλ. π.χ. την παραίτηση Καλάνικ από την Uber).

Κατά πάγια νεοελληνική συνήθεια, ο κ. Σαββίδης πασχίζει να γίνει πιο πειστικός αυτοθυματοποιούμενος. 

Η ανακοίνωσή του καταλήγει θέτοντας τον εαυτό του στον ρόλο του θύματος!

Λέει: «Δυστυχώς, τόσο εγώ και η οικογένειά μου όσο και οι συνάδελφοί μου, βρεθήκαμε όμηροι του τελείως αρρώστου ποδοσφαιρικού κατεστημένου».

Θύμα και ο εντιμότατος κύριος Σαββίδης!

Και, φυσικά, ως είθισται τα τελευταία σαράντα χρόνια στη γραφική μας χώρα, αντιστέκεται – αγωνίζεται – κι αυτός:

«Αγωνίζομαι και θα συνεχίσω να αγωνίζομαι, παρά τις αδιάκοπες επιθέσεις που δέχομαι σε όλα τα επίπεδα, για ένα δίκαιο ποδόσφαιρο […]».

Με τόσους «αγωνιστές» παντού, αναρωτιέσαι γιατί αυτή η χώρα δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της!

Τέλος, για να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης.

Oταν το 2008 αποκαλύφθηκε ότι ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης Ελιοτ Σπίτσερ είχε σεξουαλική σχέση με πόρνη, παραιτήθηκε και ζήτησε συγγνώμη. Είπε: 
«Εχω απογοητεύσει [τους άλλους] και απέτυχα να ζήσω σύμφωνα με τα πρότυπα που έθεσα στον εαυτό μου».

Πέρυσι, ο τότε διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Uber Τράβις Καλάνικ ζήτησε συγγνώμη γιατί ενεπλάκη σε καβγά με οδηγό της εταιρείας του. «Να πω ότι ντρέπομαι είναι λίγο», είπε. «Η δουλειά μου ως ηγέτη είναι να ηγούμαι και αυτό αρχίζει με το να κάνω όλους μας περήφανους. Δεν είναι αυτό που έκανα, και η πράξη μου δεν μπορεί να εκλογικευθεί (explained away). […] Πρέπει να αλλάξω ως ηγέτης και να ωριμάσω».

Ποιος έδειξε μεταμέλεια; Οι κ. Σπίτσερ και Καλάνικ ή ο κ. Σαββίδης;

Κρίνετε μόνοι σας…

ΧΑΡΙΔΗΜΟΣ Κ. ΤΣΟΥΚΑΣ
kathimerini

Πηγή

Share.