Τις τελευταίες δύο εβδομάδες υπάρχουν δυο σημαντικές εξελίξεις οι οποίες ενδεχομένως προοιωνίζουν το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας άλλης, αρκετά διαφορετικής.


Η πρώτη κίνηση ήταν η επιβολή δασμών από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σε μια σειρά προϊόντα και 

…η δεύτερη η αλλαγή στο σύνταγμα της Κίνας που επιτρέπει στον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ να προεκτείνει την προεδρία του πέραν των δύο θητειών.

Το όριο της θητείας είχε θεσπίσει ο Τενγκ Σιάο Πινγκ στο πλαίσιο του σχεδίου εξόδου της Κίνας από τον μεσαιωνικό και κομμουνιστικό (κολεκτιβιστικό) λήθαργο.

Ο Τραμπ στη Δύση έκανε ένα βήμα ανατροπής των συνθηκών παγκοσμιοποίησης που είχαν πυροδοτήσει ο Ρήγκαν με την Θάτσερ και ο Σι Τζινπίνγκ της μεταρρυθμιστικής πολιτικής του Τενγκ.

Κατά τη διάρκεια της συμπόρευσης της Κίνας στην οικονομική παγκοσμιοποίηση πάντα στη Δύση υπήρχαν φωνές που επικαλούνταν την ηθική διάσταση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων με ολοκληρωτικά καθεστώτα όπως αυτό της Κίνας. Στην Κίνα δεν γίνονται ελεύθερες γενικές εκλογές, δεν υπάρχουν πολλά κόμματα και ελευθερία του Τύπου. Ουσιαστικά όλη η εξουσία εκπορεύεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Η απάντηση που επικράτησε ήταν πως η οικονομική ελευθερία και ανάπτυξη σε συνδυασμό με τη δημιουργία μεσαίας τάξης, θα δημιουργήσουν πιέσεις για πολιτικές μεταρρυθμίσεις και ελευθερίες.

Δυστυχώς αυτή η εκτίμηση φαίνεται να διαψεύδεται.

Τα μηνύματα απ’ όλες τις πλευρές καταδεικνύουν μια τάση οπισθοδρόμησης. Αν συνεχιστεί αυτή η τάση το ελεύθερο εμπόριο θα υποσκελιστεί από τις περιπολίες κανονιοφόρων και το μέρισμα της ανθρωπότητας από την αχαλίνωτη οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη θα μειωθεί δραστικά.

Τα επικερδή επαγγέλματα θα γίνουν του στρατιωτικού, του κατασκόπου και του αστυνομικού, υποκαθιστώντας αυτά του χρηματιστή, του τραπεζίτη και του εφευρέτη…

Οι αμυντικές δαπάνες θα εκτοξευθούν και ο κίνδυνος οι νέοι να καταστραφούν από την άνοια των ριάλιτι και των μαύρων καθρεπτών των κινητών θα αντικατασταθεί από το ρίσκο να αφήσουν τα κοκαλάκια τους σε κάποιο πεδίο μάχης…

Τούτων λεχθέντων οι ακτιβιστές σε 20-30 χρόνια θα μπορούσαν να φωνάζουν κάντε “εμπόριο όχι πόλεμο” όπως παλιότερα φώναζαν “κάντε έρωτα όχι πόλεμο”.​

Μικρή ιστορική αναδρομή…

Τον τελευταίο αιώνα είχαμε δυο ιστορικές πλανητικών διαστάσεων αλλαγές. Η πρώτη ήταν η εικόνα του κόσμου όπως τη διαμόρφωσαν οι νικητές του Β.Π.Π.

Η δεύτερη ιστορική αλλαγή ξεκίνησε με την επανάσταση της παγκοσμιοποίησης στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 με πρωταγωνιστές τους Ρήγκαν, Θάτσερ και Τενγκ Χσιάο Πινγκ…

Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 επιτάχυνε τις εξελίξεις.

Η επανάσταση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη αφορούσε την ιδιωτικοποίηση ολόκληρων τομέων της οικονομίας που ελέγχονταν από το κράτος, η μείωση των εμποδίων στην ιδιωτική επιχειρηματικότητα, στο διεθνές εμπόριο, η απελευθέρωση ολόκληρων τομέων από μονοπωλιακές συνθήκες και η απόδοσή τους στον ελεύθερο ανταγωνισμό.

Η επανάσταση στην Κίνα αφορούσε τη δημιουργία ζωνών που επιτρέπονταν οι ξένες επενδύσεις, η δημιουργία ιδιωτικών επιχειρήσεων και η αναζήτηση μιας θέσης στον παγκόσμιο οικονομικό καταμερισμό και ανταγωνισμό.

Οι συνέπειες αυτής της επανάστασης ήταν η δραστική μείωση της απόλυτης φτώχειας στον πλανήτη σε ένα αριθμό κάτω του 1 δισ. ανθρώπων από υπερδιπλάσιο μέγεθος που ήταν πριν.

Η μεσαία τάξη του πλανήτη από 600-700 εκατ. κατοίκων των δυτικών οικονομιών εκτινάχθηκε πάνω από 2 δισ. άτομα.

Η μείωση των ρυθμίσεων και η επανάσταση των κεφαλαιαγορών προσέφερε στην τεχνολογία απεριόριστους πόρους και σαν συνέπεια είχαμε την επιτάχυνση της τεχνολογικής επανάστασης που ζούμε τις τελευταίες δεκαετίες.

Οι πολιτικές ηγεσίες σε Ανατολή και Δύση προκειμένου να μεταθέσουν τις συχνές κρίσεις (δημιουργικές καταστροφές) που χαρακτηρίζουν τον καπιταλισμό αλλά και την εξέλιξη συνολικότερα, με τεχνητούς τρόπους όπως τα μηδενικά επιτόκια προσπάθησαν να παρατείνουν τις δυναμικές περιόδους της οικονομίας.

Συνέπεια ήταν η συσσώρευση ενός τεράστιου χρέους αλλά και η δημιουργία συνθηκών για ισχυρά και βίαια κραχ, όπως το τελευταίο του 2008.

Η απελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων και κεφαλαίων σε όλον τον πλανήτη αργά ή γρήγορα έθεσε το ερώτημα της απελευθέρωσης της μετακίνησης και του ανθρώπινου κεφαλαίου (των ανθρώπων).

Η παγκοσμιοποίηση έδωσε την ευκαιρία στις αναπτυσσόμενες χώρες το σύνολο του πληθυσμού να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής. 

Στη Δύση περισσότερο επωφελήθηκε το κοσμοπολίτικο 1/3 των κοινωνιών που προσαρμόστηκε στις νέες συνθήκες και εκμεταλλεύτηκε τις ευκαιρίες. Μιλάμε για ανθρώπους υψηλής ειδίκευσης και αντίληψης.

Τα παραδοσιακά “μπλε κολάρα” που αφορούν τους εργαζόμενους στην παραγωγή είδαν τους μισθούς τους να μένουν στάσιμοι και τις καλοπληρωμένες και καλοασφαλισμένες θέσεις εργασίας να μεταναστεύουν στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Στην πραγματικότητα το βιοτικό επίπεδο βελτιώθηκε παρά τη στασιμότητα των μισθών λόγω της δραστικής μείωσης των τιμών.

Πριν την παγκοσμιοποίηση για να αγοράσει κάποιος στην Ευρώπη μια τηλεόραση χρειαζόταν εργασία 2-3 ετών και μετά 2-3 εβδομάδων ή μηνών.

Πλέον με 5-10 ευρώ σε μια πολυεθνική αλυσίδα ένδυσης μπορεί κάποιος να αγοράσει ένα μπλουζάκι για το οποίο τη δεκαετία του ‘70 θα χρειάζονταν αρκετές μέρες εργασίας.

Οι τελευταίες εξελίξεις φαίνεται πως δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια νέα περίοδο…​

Κ.Στούπας
capital.gr

Πηγή

Share.