Ώρα να σοβαρευτούνε και να κυβερνήσουν σοβαρά και υπεύθυνα

Γράφει ο

Νίκος Αναγνωστάτος

Μια απλή ματιά στην πολιτικοκοινωνική κατάσταση της χώρας μας, θα διερωτηθεί κανείς, αν αυτή είναι πραγματικότητα ή μια φαντασίωση της παιδικής μας ηλικίας, όταν παίζαμε κλέφτες κι αστυνόμους. Ένα γρήγορο συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι οφείλουμε όλοι να είμαστε σε εγρήγορση και επαγρύπνηση, για να προλάβουμε ανήκεστες συνέπειες για τη χώρα μας. Την κυβέρνηση το μόνο που την ενδιαφέρει, όπως φαίνεται, είναι να ψάχνει απεγνωσμένα τρόπους και μεθόδους διατήρησης της εξουσίας, ή στην καλύτερη περίπτωση, τις ευνοϊκότερες συνθήκες προκήρυξης των εθνικών εκλογών. Αυτό θα ήταν θεμιτό, αν η προσπάθεια δεν επεκτεινόταν στην προσπάθεια διασυρμού της αντιπολίτευσης και κυρίως χρησιμοποιώντας εθνικά θέματα που αφορούν τόσο την εξωτερική πολιτική, όσο και την οικονομία της χώρας.

Για να μην θεωρηθεί αντιπολιτευτικό το σημείωμα τούτο, δεν θα αναφερθώ στις μαζικές προσλήψεις κάθε μορφής με πλάγιες αιτιολογίες, για να κερδίσει ψηφοφόρους δευτερευόντως και για να ελέγχει το κράτος σε όλες του τις λειτουργίες πρωτευόντως, και δεν θα αναλύσω στις με κάθε ευκαιρία ή ακόμη και με τεχνικό τρόπο, κατασυκοφάντηση της αντιπολίτευσης, ούτε θα σχολιάσω, το καταστροφικό για την κοινωνία, αχρείαστο τρίτο Μνημόνιο και τόσα άλλα ων ουκ έστιν αριθμός. Θα περιοριστώ να σχολιάσω και να αναλύσω την έννοια της λεγόμενης «κανονικής εξόδου» από το τρίτο Μνημόνιο τον επόμενο Αύγουστο, κάτι που η κυβέρνηση το έχει κάνει σημαία και σκοπό ζωής, ή μάλλον σκοπό επιβίωσης. Διότι πράγματι η κυβέρνηση στηρίζει το πολιτικό της μέλλον σε μια «επιτυχή κανονικής εξόδου» από το τρίτο Μνημόνιο, ώστε να πανηγυρίσει ότι τελείωσαν τα Μνημόνια.

Ο σκοπός είναι μάλλον εμφανής. Κατ’ αρχή πολύ σπάνια μια κυβέρνηση εξαντλεί την τετραετία, εκτός περιπτώσεων κατά τις οποίες, χωρίς ιδιαίτερα ενδιάμεσα προβλήματα, γνωρίζει ότι δεν έχει καμία ελπίδα στις επόμενες εκλογές και θέλει να απολαύσει όλον το χρόνο εξουσίας που τις δίνει ο νόμος. Αντιθέτως, η συνήθης τακτική μιας κυβέρνησης όταν πλησιάζουν οι επόμενες εκλογές, ή με αμφίβολη προοπτική ή για να προλάβει τυχόν δυσάρεστες εξελίξεις, προσπαθεί να δημιουργήσει ευνοϊκή πολιτική ατμόσφαιρα, κατά κανόνα με παροχές, είτε αχρείαστες είτε καθυστερημένες, με διορισμούς όπου τους επιτρέπεται να αιτιολογήσουν και όχι πάντα, με το να διαμορφώσουν εντυπώσεις ευοίωνες και ευχάριστες για τον λαό, έστω και τεχνικές πολλές φορές, αλλά και κάθε τι το οποίο θα πείσει ή και θα παραπλανήσει ψηφοφόρους.

Το επόμενο έτος, είναι έτος εκλογών, αν δεν μεσολαβήσει κάποιο απευκταίο θερμό επεισόδιο διαρκείας με την Τουρκία, η κυβέρνηση παρατηρώντας τις δυσμενείς για την ίδια πολιτικές εξελίξεις, κυρίως μέσω των εδραιωμένων δυσάρεστων δημοσκοπήσεων, θεωρείται φυσιολογικό και πολύ πιθανό, να προκηρύξει εκλογές μέχρι τον προσεχή Οκτώβριο το αργότερο. Ένας επιπρόσθετος και λίαν επιβαρυντικός για την κυβέρνηση λόγος, είναι ότι το επόμενο έτος έχει ψηφισμένη μνημονιακή υποχρέωση να μειώσει τις συντάξεις κατά 18% οριζόντια, κάτι που θα επιδεινώσει την ήδη βεβαρυμμένη δυσαρέσκεια των πολιτών και αφήνει για την επόμενη κυβέρνηση, την μείωση του αφορολόγητου, που σημαίνει αύξηση φόρων, αν η Τρόικα δεν το φέρει και εκείνο στο επόμενο έτος. Όταν σήμερα περί τα πέντε εκατομμύρια πολιτών ζουν με 380 ευρώ το μήνα, εκ των οποίων ενάμισι εκατομμύρια ζουν με 180 ευρώ το μήνα, πέραν των μακροχρονίων ανέργων με μηδέν εισόδημα, η περεταίρω περικοπή των συντάξεων, μαζί με τα τρέχοντα οικονομικά προβλήματα, θα δημιουργήσει τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο δεν ξεπερνιέται με την όποια μελλοντική φρούδα υπόσχεση. Όλα τα πιο πάνω λοιπόν, τα ασκεί η κυβέρνηση και πολλές φορές χωρίς καν προσχήματα. Δεν αισθάνεται όμως ότι αρκούν για να φέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Για το λόγο τούτο προσπαθεί να δημιουργήσει ένα ισχυρό λόγο αισιοδοξίας, κάτι που προσδοκά ότι θα αλλάξει καθοριστικά την πολιτική ατμόσφαιρα.

Τούτο είναι η «κανονική έξοδος» από το τρίτο Μνημόνιο τον ερχόμενο Αύγουστο. Αυτό είναι το όνειρο της κυβέρνησης, έστω και αν αποδειχθεί όνειρο θερινής νυκτός, διότι στην ουσία του θέματος, είναι μια τεχνική έκφραση, μια εφεύρεση η οποία δεν αντιστοιχεί με την πραγματικότητα. Ποια είναι η πραγματικότητα; Τον Αύγουστο απλά λήγει χρονικά το τρίτο Μνημόνιο και τίποτε περισσότερο. Αν τα αναγκαία από το Μνημόνιο πλεονάσματα στηριζόταν σε ανάπτυξη και όχι σε αβάστακτη φορολογία, θα μπορούσαμε να πανηγυρίσουμε όλοι μαζί, ότι η οικονομική ασφυξία τελειώνει. Όμως είναι τοις πάσι γνωστό ότι δυστυχώς η κρίση συνεχίζεται, αφού είναι ήδη ψηφισμένα σκληρά μέτρα, όπως η μείωση των συντάξεων, η μείωση του αφορολόγητου που αντιστοιχεί στα περί των 650 ευρώ συμπληρωματικό φόρο, που πλήττει κυρίως τους αδυνάτους οικονομικά και η υποχρέωσή μας για 3,5% πλεονάσματα μέχρι το 2022, οπότε οι μεταρρυθμίσεις μεταφέρονται στο μέλλον και η ανάπτυξη είναι ακόμη ευσεβείς πόθοι.

Τέταρτο Μνημόνιο διερχόμαστε, με τα σκληρά μέτρα ήδη ψηφισμένα και τούτο χωρίς χρηματοδότηση. Αυτό φοβάται να ομολογήσει η κυβέρνηση εν όψει εκλογών και προσπαθεί να ωραιοποιήσει μια άσχημη γεροντοκόρη. Οι ευρωπαίοι εταίροι, πάντοτε πρόθυμοι να μας συμπαρασταθούν, μας προτρέπουν με γλυκόλογα να πάρουμε «προληπτική πιστωτική γραμμή», για να μην φανερώσουν ότι χρειαζόμαστε και άλλο δάνειο. Η κυβέρνηση λέει ότι θα αποταθεί στις αγορές για τις οικονομικές μας ανάγκες, λες και θα μας τα χαρίσουν. Αν οι ευρωπαίοι ήθελαν και μπορούσαν να πείσουν τα κράτη μέλη να μας δώσουν ένα ακόμη δάνειο, το επιτόκιο θα ήταν λιγότερο από 1%, ενώ οι αγορές θα μας χρεώνουν γύρω στο 4% και τούτο όσο πιστεύουν ότι η ΕΕ είναι κοντά μας. Αν δε, πέραν του ότι θα καταβάλουμε μόνο τόκους μέχρι το 2022, θα χρειαστεί να καταβάλουμε και χρεολύσιο, οπότε η επιβάρυνση λόγω της διαφοράς του επιτοκίου θα είναι τεράστια και δεν θα μπορέσουμε ποτέ να ανταποκριθούμε, όσο και ευνοϊκή και αν είναι η ρύθμιση του χρέους μας. Το δε «μαξιλάρι» των 20 δις που θα δημιουργήσει η κυβέρνηση για την εξασφάλιση των αγορών, είναι χρήματα δανικά, τα οποία επιφέρουν τόκους, ενώ συγχρόνως είναι χρήματα που θα μπορούσαν να ριχθούν στην αγορά για υποβοήθηση της ανάπτυξης, ή και να δοθούν στα χρέη της κυβέρνησης προς τους ιδιώτες, κάτι που πάλι είναι υπέρ της ανάπτυξης.

Οι ευρωπαίοι εταίροι μας, μας προτείνουν δια του ESM, αντί δανείου που δεν είναι βέβαιοι αν θα μπορούσαν, να δεχθούμε μια πιστοληπτική γραμμή, διότι παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια στις αγορές για την επίτευξη χαμηλότερου επιτοκίου. Πέραν του γεγονότος ότι οι αγορές μπορούν να αλλάξουν πολύ γρήγορα, είτε γιατί κάτι πάει στραβά στη Ελλάδα ή κάπου αλλού στον κόσμο, π.χ. από γεωπολιτικούς κινδύνους που δεν έχουν προκληθεί από μας. Επομένως είναι πλεονέκτημα να έχεις προληπτική πιστωτική γραμμή από τον ΕΜS, διότι από μόνη της είναι κάτι θετικό στα μάτια των αγορών, διότι ξέρουν ότι αν κάτι πάει στραβά, η Ελλάδα δεν είναι μόνη της. Το ίδιο συνιστά και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και τον κατηγορούν ότι υπονομεύει την κανονική έξοδο, προκειμένου να στηρίξουν την παραπλανητική πολιτική τους που είναι τέλος στα Μνημόνια. Για τους λόγους αυτούς, φοβάμαι ότι θα πληρώσουμε ακριβά την «κανονική έξοδο»!

Νίκος Αναγνωστάτος

e-mail: [email protected]

Thiakos.blogspot.com