Στο 1,4% κάθισε τελικά η ανάπτυξη το 2017 ούσα πιο κοντά στο 1%* παρά το 2,8% που ήταν η αρχική πρόβλεψη της κυβέρνησης αλλά και πολλών ευρωπαϊκών θεσμών.
Ακόμη και το ΔΝΤ που κατηγορείται συστηματικά για άστοχα αρνητικές προβλέψεις, τον περασμένο Οκτώβριο προέβλεπε πως το έτος θα κλείσει με ανάπτυξη περί το 1,8%.
Οι γνωρίζοντες ελάχιστα οικονομικά, αντιλαμβάνονται πως μια οικονομία μετά από μια μεγάλη κρίση κατά την οποία έχασε πάνω από το 25% του ΑΕΠ αντιδρά σαν πιεσμένο ελατήριο και εκτινάσσεται βίαια.
Η ελληνική οικονομία, 8 χρόνια μετά την κατάρρευση του 2010, κινείται με ρυθμούς πέριξ του μηδενός και συμπεριφέρεται σαν “σπασμένο” ελατήριο, όπως ακριβώς συμπεριφέρονταν οι σοβιετικές οικονομίες όπου δεν λειτουργούσαν τα αντανακλαστικά της αγοράς.
To μόνο προηγούμενο που υπάρχει στην ιστορία, μεγάλης απώλειας, είναι η αμερικάνικη οικονομία η οποία κατά τη διάρκεια της μεγάλης ύφεσης που ακολούθησε το κραχ του 1929, μέσα σε 3-4 χρόνια έχασε το 25% του ΑΕΠ.
Αμέσως ακολούθησε μια 5ετία μεταξύ 1933-38 με ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ μεταξύ 5-15% το έτος.
Το 1936, τρία χρόνια μετά το τέλος της μεγάλης ύφεσης, το ΑΕΠ των ΗΠΑ είχε φτάσει και ξεπεράσει τα επίπεδα του 1929.
Το γεγονός πως 8 χρόνια μετά την ύφεση, το 2017, μετά την ανακοπή της εξόδου το 2015, το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε μόνο κατά 1,4%, είναι ένδειξη πως η οικονομία είναι ουσιαστικά νεκρή.
Πόσο μάλλον που κατάφερε τη μικρή αυτή αύξηση σε μια συγκυρία που η διεθνής οικονομία διανύει μια από τις καλύτερες περιόδους ανάπτυξης των τελευταίων δεκαετιών.
Η Ευρωζώνη, στην οποία ανήκει η χώρα μας, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του περασμένου Ιανουαρίου, το 2017 αναμενόταν να πιάσει κατά μέσο όρο ανάπτυξη 2,5% που είναι το ισχυρότερο ποσοστό μετά το 3% του 2007.
Η καλή πορεία των οικονομικών της Ευρωζώνης τα τελευταία χρόνια ωθείται και από τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ αλλά και από τις χαμηλές τιμές στην ενέργεια.
Μετά το 2014 η τιμή του πετρελαίου προσγειώθηκε από τα 100 δολάρια το βαρέλι στα 30-40 δολάρια.
Οι ιδιαίτερα ευνοϊκές αυτές συνθήκες βοήθησαν τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά να αυξήσουν τη ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών. Η εξέλιξη αυτή είχε αντίκτυπο στις ελληνικές εξαγωγές και τον αριθμό των τουριστών που επισκέφθηκαν τη χώρα μας.
Η πτώση της τιμής του πετρελαίου μετά το 2015 και μέχρι τα τέλη του 2017 είχε σαν συνέπεια για την Ελλάδα την εξοικονόμηση ενός ποσού πάνω από 10 δισ. δολάρια το οποίο έμεινε στη χώρα και τόνωσε τη ζήτηση και τα ισοζύγια.
Παρά το ιδιαίτερα ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, η ελληνική οικονομία το 2017 δεν κατάφερε να πιάσει ούτε τις ιδιαίτερα χαμηλές αρχικές προβλέψεις για ανάπτυξη, οι οποίες μιλούσαν για περίπου 3%.
Τούτο είναι ένα ιδιαίτερα αρνητικό, προειδοποιητικό σημάδι…
Το 2018 υπάρχουν ήδη αναταράξεις στη διεθνή οικονομία. Η τιμή του πετρελαίου έχει ξεπεράσει ήδη τα 60 δολάρια το βαρέλι ενώ το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ βαίνει μειούμενο. Επιπλέον στις ΗΠΑ η FED έχει προχωρήσει ήδη στην πέμπτη άνοδο των επιτοκίων ενώ η επιβολή δασμών στις εισαγωγές αναμένεται να δημιουργήσει αρνητικό αντίκτυπο…
Με λίγα λόγια το 2018 δεν προβλέπεται τόσο ευνοϊκό όσο το 2017 άρα το πιθανότερο είναι η ελληνική οικονομία να υποστεί νέες δοκιμασίες…
Με λίγα λόγια οι πρώτες εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ του 2018 επιβεβαιώνουν πως η ελληνική οικονομία μοιάζει με ένα “σπασμένο” ελατήριο το οποίο δεν πρόκειται να αντιδράσει, αν δεν αλλαχτεί. Τουτέστιν, αν δεν προηγηθούν ριζικές μεταρρυθμίσεις στο κράτος και την οικονομία..
Το “σπασμένο” ελατήριο της οικονομίας προμηνύει νέες περιπέτειες και είναι ικανό να μας οδηγήσει στην άβυσσο..
Του Κώστα Στούπα
capital.gr