Του Στέλιου Συρμόγλου
…Αν παύσουμε να ζούμε ημίπληκτοι και να εκχωρούμε σε τρίτους – είτε ο τρίτος είναι το λεγόμενο κυρίαρχο κράτος, είτε η προσωποποιημένη πονηρία της πολιτικής – να εκχωρούμε με την πιο ανήθικη σύμβαση τη νομή αυτού που δικαιωματικά μας ανήκει σαν άτομα-μονάδες και σαν μόρια συνόλου, τότε η ρήση του Ελύτη κάθε άλλο παρά προσκρούει στον παραλογισμό.
Η ροπή μας προς την αυτοφθορά μας οδηγεί στο Πουθενά. Γιατί, μολονότι καθημερινά διαπιστώνουμε τις διαστάσεις της πολιτικής τυχοδιωκτικής περιπέτειας, όχι απλώς έχουμε οικειωθεί την ιδέα της ανοχής, αλλά γινόμαστε αθύρματα του πολιτικού καιροσκοπισμού.
Γιατί οι πολιτικοί που δοκιμάζουν την υπομονή μας στο…ακμόνιον των πρόσκαιρων συμφερόντων τους, έχουν βαθύτατα συναισθανθεί τον παραλογισμό του θεωρήματος ότι ο άνθρωπος είναι μια αξία καθ’ εαυτήν, δηλαδή χωρίς το κοινωνικό υπόβαθρο που στηρίζει την αξία τούτη, και την αξιοποιούν.
Προδίνει τόσην αφέλεια και μαζί τόσην άγνοια το να ζητούμε από τους πολιτικούς της συμφοράς μας να γίνουν οι ρυθμιστές της μοίρας μας, όταν μας αποκαλύπτουν τόσο νήπιοι στο δραματικό δίδαγμα της ιστορίας.
Ετσι, ζούμε μακάριοι τη τραγική μας ταλάντευση ανάμεσα στους δύο πόλους, του ορθολογισμού και της πολιτικής παραμυθίας, πρόθυμοι να παραδεχθούμε την παρέμβαση των περίφημων αστάθμητων παραγόντων. Ακριβώς όπως ο επιστήμονας μπροστά στο αδιέξοδο της άγνοιάς του, αναγκάζεται να προσφύγει στη μεταφυσική για να δώσει ένα πέρας σ’ ό,τι μένει από την εμπειρία του και τον τεχνικό οπλισμό της σύγχρονης επιστήμης αναπάντητο.
Οι παρωπίδες είναι στερεά προσαρμοσμένες προς την αποσπασματική θέα. Από εκεί αντλεί η εκάστοτε εξουσία τη δύναμή της. Μέσα στο πλαίσιο αυτό περιορίζει τη δράση της και μας εθίζει στη μονόχορδη μελωδία με τη πολύχορδη ευρύτητα της συμφωνίας των ψεμάτων.
Κι όταν κάποιοι από εμάς διαισθανόμαστε πως αν αφαιρέσουμε τις παρωπίδες η ματιά μας θα απλωθεί στο πολύχρωμο θέαμα της κατάντιας μας ως κοινωνία και έθνος, ένα θέαμα που μας καλεί και διεκδικεί την εγρήγορση όλων των αισθήσεων, τότε τρέμουμε την πανοραματική θέα.
Ακριβώς γιατί η θέα τούτη θα βάλει σε δοκιμασία όχι μόνο την αίσθηση μα και τη νόηση, όχι μόνο την όραση μα και τη σκέψη. Αυτή την τόλμη εξακολουθούμε να μην έχουμε, Να μεταθέσουμε το ενδιαφέρον από το ειδικό στο γενικό, να αναζητήσουμε μετά την αποσπασματική θέα, το άρτιο. Να αφαιρέσουμε τις ξεκούραστες παρωπίδες, για να μη διανύουμε χιλιόμετρα που είναι ένας αυτοεπαναλαμβανόμενος κύκλος με περίμετρο απελπιστικά μικρή.