Η νέα παράμετρος στις πολιτικές εξελίξεις, η οποία έχει τις προϋποθέσεις να εξελιχθεί και σε καθοριστική, δεν είναι η εσπευσμένη και ως εκ τούτου πρόχειρη πυροδότηση σκανδάλου της φαρμακευτικής Novartis μια ημέρα μετά το συλλαλητήριο για το “Μακεδονικό” στην πλατεία Συντάγματος.


Είναι το “Μίνι-Κραχ” στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, όταν κατά τις συνεδριάσεις της Παρασκευής και της Δευτέρας ο Dow Jones έγραψε αντίστοιχα απώλειες 2,5% και 4,60%, τις μεγαλύτερες των τελευταίων πολλών ετών…

Οι εξελίξεις που δρομολογεί το “καμπανάκι” των διεθνών αγορών θα είναι καθοριστικές σε σχέση με τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης και των δανειστών για το εξιτήριο του “ασθενούς” (Ελλάδας) από την εντατική των μνημονίων, καίτοι η βελτίωση της υγείας της οικονομίας μοιάζει συγκυριακή και επιφανειακή αφού δεν έχουν αντιμετωπιστεί επαρκώς τα αίτια που την προκάλεσαν.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Έχουμε τα εξής δεδομένα και διεργασίες:​

α) Το αφήγημα…

Το βασικό αφήγημα της κυβέρνησης είναι η επιστροφή στην κανονικότητα που σηματοδοτεί η έξοδος στις αγορές και το τυπικό τέλος των μνημονίων το Καλοκαίρι του 2018.

Η κυβέρνηση συσκοτίζει το γεγονός πως έχει υπογράψει μέτρα για το 2019 – 2020 και έχει δεσμευτεί για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% μέχρι το 2022 και μετά 2% μέχρι το 2060. Τα ζητήματα αυτά όμως θα έχουν επιπτώσεις στις τσέπες των νοικοκυριών τα δυο επόμενα χρόνια και ως εκ τούτου το κλίμα δύσκολα θα μπορέσει να μεταστραφεί υπέρ της…

Ως εκ τούτου σαν ευνοϊκότερη καλύτερη περίοδος για εκλογές συνεχίζει να προσφέρεται το Φθινόπωρο του 2018, ακριβώς μετά την τυπική έξοδο από το τρίτο μνημόνιο και πριν τα μέτρα του 2019.

Η όποια θετική μεταβολή του ΑΕΠ το 2017 και ιδίως το τελευταίο τρίμηνο δεν στηρίζεται σε υγιή θεμελιώδη στοιχεία. Ήδη, υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια για επιδείνωση του κλίματος στην οικονομία.

Αυτά είναι: Η μείωση που παρουσιάζει η λιανική και ιδίως η κατανάλωση τροφίμων από τα σούπερ μάρκετ το τελευταίο τρίμηνο. Η μείωση των επενδύσεων και τα σημάδια κόπωσης που εμφανίζουν τα κρατικά έσοδα.

Τα σημάδια αυτά έλαβαν χώρα την ευνοϊκότερη περίοδο της διεθνούς οικονομίας εν μέσω της “φούσκας” που προκάλεσαν οι αλλεπάλληλες ποσοτικές χαλαρώσεις.

β) Το “Μακεδονικό”…

Οι ατυχείς χειρισμοί της κυβέρνησης που αναφέραμε στο χθεσινό άρθρο Βλέπε:Βρισκόμαστε προ εξελίξεων…

Ευκαιρία σε μια μεγάλη πλειοψηφία που είναι δυσαρεστημένη από τη διακυβέρνηση αλλά και το πολιτικό σύστημα συνολικότερα να εκφράσει την αντίθεσή της.

Η μαζικότητα και ο παλμός των συλλαλητηρίων είναι φανερό πως εκφράζει βαθύτερες διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό σώμα. Διεργασίες και μετατοπίσεις που δεν απειλούν απλά την κυβέρνηση η οποία βρίσκεται σε αναντιστοιχία με τη λαϊκή βούληση αλλά το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του.

Έχουμε αναφερθεί στα χαρακτηριστικά του αντισυστημικού πόλου που έχει δημιουργηθεί στην κοινωνία και τον οποίο εξέθρεψαν προκειμένου να εκμεταλλευτούν για να ανέλθουν στη εξουσία οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Τώρα φαίνεται πως ήρθε η ώρα να βρεθούν στην… πλώρη του. Το αντισυστημικό μπλοκ που έφερε στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ κινείται δεξιότερα και της ΝΔ.

γ) Novartis…

Το “Μακεδονικό” ανέτρεψε την προσπάθεια της κυβέρνησης να μειώσει τη διαφορά με τη Ν.Δ. μέσω του αφηγήματος της εξόδου στις αγορές, του τέλους των μνημονίων και της διανομής επιδομάτων και διορισμών. Παρατηρήθηκε τους τελευταίους μήνες μια μείωση της διαφοράς με τη ΝΔ αλλά μικρής έκτασης στα όρια του στατιστικού λάθους και σίγουρα όχι ικανή να ανατρέψει την εικόνα του τελευταίου 12μήνου.

Ως συνέπεια των ανατροπών που έφεραν τα συλλαλητήρια για το “Μακεδονικό” η κυβέρνηση αντέδρασε σπασμωδικά και μέσω της χειραγωγούμενης δικαιοσύνης έριξε στο τραπέζι το σκάνδαλο της Novartis το οποίο προφανώς κρατούνταν για αργότερα σε καίριο σε σχέση με τον εκλογικό αιφνιδιασμό χρόνο.

Το σκάνδαλο της Novartis δεν το αποκάλυψε η ελληνική δικαιοσύνη αλλά η αμερικάνικη. Η κυβέρνηση σε συνεργασία με τη δικαιοσύνη φαίνεται πως το διαχειρίζονται επικοινωνιακά…

Το γεγονός πως χωρίς να έχει υπάρξει διερεύνηση η οποία θα γίνει από την εξεταστική της Βουλής στοχοποιούνται όλοι οι βασικοί πολιτικοί αντίπαλοι της κυβέρνησης μέχρι τον υπηρεσιακό πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της Τραπέζης της Ελλάδας είναι ενδεικτικό της επικοινωνιακής προχειρότητας και αποδυναμώνει το κατηγορητήριο.

Το σκάνδαλο των υπέρογκων φαρμακευτικών δαπανών είναι υπαρκτό στην Ελλάδα αλλά αφορά κυρίως την αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας να μειώσει τις δαπάνες λόγω των πιέσεων από πελατειακές ομάδες όπως είναι αυτοί που συνταγογραφούσαν ασύστολα και αυτοί που εκτελούσαν τις συνταγές ασύστολα σε ζωντανούς και… πεθαμένους. Το σκάνδαλο αφορά το σύνολο των φαρμακευτικών και αποτυπώνεται κυρίως στην αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών μεταξύ 2004-2010.

Η ανάσυρση του σκανδάλου της Novartis δείχνει απλά πως το πολιτικό σκηνικό εισέρχεται σε μια περίοδο λασπομαχίας μέχρις εσχάτων, από την οποία κερδισμένος μάλλον θα βγει ο αντισυστημικός πόλος που ήδη προηγείται στις δημοσκοπήσεις με τον Κανένα… 

δ) Το Κραχ…

Η νέα παράμετρος που εισέρχεται και απειλεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις των επόμενων μηνών είναι η μεγάλη πτώση των διεθνών χρηματιστηρίων στις συνεδριάσεις της περασμένης Παρασκευής και Δευτέρας.

Όπως γράψαμε και στην αρχή, με τις απώλειες του Dow Jones περί το 7% σε δυο συνεδριάσεις πρέπει να έχουμε να κάνουμε με τη μεγαλύτερη διορθωτική κίνηση μετά το Κραχ του 2008. Θα αναφέρουμε στη συνέχεια λεπτομέρειες για το πως βλέπουμε να εξελίσσεται το σενάριο του τέλους του ανοδικού κύκλου που ξεκίνησε το 2009 στις διεθνείς αγορές.

Εδώ θα αναφέρουμε πως μια αλλαγή του κλίματος στις διεθνείς αγορές με “άμπωτη” της υπερβολικής ρευστότητας από το διεθνές σύστημα θα αποκαλύψει πρώτα απ΄ όλα αυτούς που κολυμπάνε γυμνοί…

Φυσικά μεταξύ των πλέον αδύναμων κρίκων του διεθνούς συστήματος είναι η Ελλάδα η οποία έχει τεράστιο χρέος και μια οικονομία που ακόμη και τις καλές μέρες “καρκινοβατεί”.

Η χρεοκοπία του 2010 ήταν συνέπεια της διάθεσης για αποφυγή κινδύνου που δρομολόγησε το κραχ του 2008. Στο επόμενο κραχ των διεθνών αγορών οι συνέπειες για χώρες όπως η Ελλάδα θα είναι για την οικονομία χειρότερες από εκείνες των περιόδων του 2010, 2012 και 2015. Αυτό γιατί ο σκελετός της οικονομίας είναι καταπονημένος από τους μεγάλους σεισμούς που προηγήθηκαν.

Οι Τράπεζες βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, οι καταθέσεις πέριξ των χαμηλών στα 125 δισ. ευρώ, η φοροδοτική ικανότητα εξαντλημένη και το παρασιτικό δημόσιο με τον ΣΥΡΙΖΑ ζει νέες δόξες…

Οι συνέπειες των προσεισμικών δονήσεων του επόμενου Κραχ στις διεθνείς αγορές στην Ελλάδα θα γίνουν περισσότερο αισθητές κατά το β εξάμηνο του 2018 και μάλλον θα κορυφωθούν το 2019.

Το σκηνικό μοιάζει με το δελτίο καιρού που προμηνύει την “Τέλεια Καταιγίδα”, την κατάσταση που σε έναν τόπο διασταυρώνονται δυο τυφώνες, ένας εσωτερικός και ένας διεθνής…

Κατά συνέπεια στις πολιτικές εξελίξεις των επόμενων μηνών θα βαρύνουν: Το αφήγημα του τέλους των μνημονίων (αν προλάβουμε μέχρι τότε), της δίκαιης ανάπτυξης, του “Μακεδονικού”, του σκανδάλου της Novartis (και όποια άλλα ανασυρθούν προσεχώς στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης) και οι συνέπειες του επόμενου Κραχ που δρομολογείται στις διεθνείς αγορές.

2) Η μορφολογία των Κραχ…

Τα κραχ στις αγορές σπάνια συμβαίνουν όταν τα περιμένουν όλοι. Συνήθως, όπως έλεγαν οι παλιές καραβάνες, λαμβάνουν χώρα το πρωί που ξυπνάμε από το πάρτι που οργανώσαμε το προηγούμενο βράδυ προκειμένου να γιορτάσουμε τα κέρδη στο χρηματιστήριο.

Κατ’ αρχήν η μεγάλη πτώση των δεικτών στις συνεδριάσεις της Παρασκευής και της Δευτέρας δεν σημαίνουν πως ο κόσμος θα καταστραφεί απαραίτητα την επόμενη εβδομάδα ή τον επόμενο μήνα.

Οι οικονομίες των ΗΠΑ, της ΕΕ και των λοιπών σημαντικών μεγεθών του πλανήτη απέχουν από το σημείο εισόδου σε μια περίοδο ύφεσης που θα δρομολογήσει χρεοκοπίες επιχειρήσεων, τραπεζών και κρατών…

Όπως γράφαμε και στο άρθρο της Δευτέρας το σημείο μηδέν για τις αγορές είναι το τέλος του 2018 και οι αρχές του 2019 όταν η καμπύλη των αποδόσεων μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων ομολόγων (ΗΠΑ) υπολογίζεται πως θα μηδενιστεί. Βλέπε το άρθρο “Το πρώτο καμπανάκι” στο Συλλαλητήρια και συλλυπητήρια…

Η εμπειρία λέει πως τα χρηματιστήρια θα μπορούσαν να αντιστρέψουν την ανοδική τους πορεία συνήθως 12 μήνες πριν ή 12 μήνες μετά το μηδενισμό της καμπύλης των αποδόσεων.

Μετοχές και ομόλογα είναι τα δυο μεγάλα συγκοινωνούντα δοχεία των παγκόσμιων αγορών και το σημείο μηδέν το σημείο ισορροπίας απ’ όπου η ρευστότητα φεύγει από τις μετοχές και πάει στα ομόλογα…

Όταν μιλάμε για ασφαλή ομόλογα μιλάμε σαν αυτά των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Ελβετίας κλπ Τα ελληνικά είναι στην κατηγορία των junk bonds δηλαδή σκουπιδοχρεόγραφα μεγαλύτερου ρίσκου και από τις μετοχές όχι καλών εταιρειών..

Μπορούμε λοιπόν το “μίνι-κραχ” της Παρασκευής και της Δευτέρας να το εκλάβουμε σαν “προσεισμό” ενός κυρίως σεισμού που τοποθετείται κάπου στους επόμενους 12 μήνες.

Τα “κραχ”, οι “κυρίως σεισμοί”, συνήθως λαμβάνουν χώρα στο τέλος μιας περιόδου αναταράξεων και δονήσεων.

Τα διαγράμματα των δυο μεγάλων τελευταίων “κραχ” που δημοσιεύουμε κατά αποκλειστική επεξεργασία και ως εκ τούτου με τη σχετική αποκλειστικότητα, του 2008 και του 2000 καταδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Μετά από μια παρατεταμένη άνοδο ακολουθεί η επιτάχυνση της ανόδου και ένα αρχικό σοκ διόρθωσης το οποίο οι αγορές ξεχνάνε σύντομα. Κάποιες φορές μπορούμε να δούμε και νέα υψηλά τα οποία θα παρασύρουν τους αδαείς.

Σε γενικές γραμμές τον πρώτο “προσεισμό” ακολουθούν αρκετές ανάλογες δονήσεις όπως τα χαρτιά αλλάζουν χέρια από το “έξυπνο” στο “κουτό” χρήμα…

Κατά τη διάρκεια αυτών των ταλαντώσεων οι δείκτες νευρικότητας ή αστάθειας όπως ο (VIX) στις αμερικάνικες αγορές σταθεροποιούνται υψηλότερα και κορυφώνονται κατά την περίοδο του κυρίως “Κραχ”.

Κατά τη διάρκεια αυτών των ταλαντώσεων επίσης η πραγματική οικονομία εμφανίζει σταδιακά τα πρώτα σημάδια αδυναμίας και όταν διαφανεί η ύφεση ανοίγουν οι “κρουνοί” των πωλητών… Οι τιμές καταρρέουν και αρχίζει να αγοράζει το έξυπνο χρήμα…

Εν κατακλείδι: Μην πανικοβάλλεστε βραχυπρόθεσμα, σκάψτε “καταφύγιο” μεσοπρόθεσμα, τα εκλογικά βιβλιάρια παρά πόδα και καλού κακού προμηθευτείτε και κανένα τρανζιστοράκι με μπάντα στα βραχέα καθώς επανέρχονται στη μόδα οι στρατηγοί…

Κώστας Στούπας
capital.gr

Πηγή

Share.