Αναδημοσίευση από: capital.gr
Του Μανόλη Καψή
Το νιώθουμε στους δρόμους. Με την κίνηση και τα μποτιλιαρίσματα που επέστρεψαν. Το βλέπουν και οι έμποροι, που είδαν τον τζίρο τους στις γιορτές να αυξάνεται. Ίσως όχι θεαματικά, αλλά αισθητά. Το πιστοποιούν και οι έρευνες. Οι Έλληνες μετά από πολλά χρόνια “συλλογικής κατάθλιψης” βλέπουν φως. Το 50,5% εκτιμά ότι “παρά την οικονομική κρίση και τα εθνικά προβλήματα, τελικά θα τα καταφέρουμε”. Ενώ την απάντηση ότι “η Ελλάδα δύσκολα θα ξανασταθεί στα πόδια της” την επιλέγει το 46%. Μια σχετική αισιοδοξία, λοιπόν.
Την ίδια στιγμή οι φαντασιώσεις για ρήξη με τους δανειστές υποχωρούν, οι Έλληνες αναζητούν ένα “νέο μοντέλο ανάπτυξης εντός της ζώνης του ευρώ, με ταυτόχρονη τήρηση των συμφωνηθέντων με τους δανειστές” και η ανησυχία για το Grexit υποχωρεί σε ιστορικά χαμηλά (βλ. Κάπα Research, 10 ευρήματα που ξεχώρισαν το 2017). Μια προσδοκία για επιστροφή στην κανονικότητα, λοιπόν.
Είναι δικαιολογημένη η σχετική αισιοδοξία και η προσμονή για επιστροφή στην κανονικότητα; Από μια άποψη, ναι. Η εποχή που το “αριστερό τσούρμο” έψαχνε δάνειο στη Ρωσία και ονειρευόταν έφοδο στο Νομισματοκοπείο, η εποχή που ο Γιάνης σχεδίαζε παράλληλο νόμισμα και περιέφερε το “υπερεγώ” του ανά τας Ευρώπας έχει παρέλθει. Από μιαν άλλη άποψη, όχι. Γιατί η επιστροφή στην κανονικότητα, η επιστροφή στη διατηρήσιμη ανάπτυξη, το τέλος της κρίσης, απαιτούν πολύ περισσότερα από μια ιδεοληπτική κυβέρνηση “παλαιοαριστερών”, που υπογράφουν με βαριά καρδιά τα όσα τους επιβάλλουν οι δανειστές και ονειρεύονται να τα ανατρέψουν μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Η σχετική αισιοδοξία πάντως και η προσμονή για επιστροφή στην κανονικότητα είναι ισχυρά χαρτιά στα χέρια του Αλέξη Τσίπρα, που χάρη στην “καλοσύνη των ξένων” και την ανοχή (αν όχι την ένθερμη υποστήριξη) της εγχώριας ελίτ, οικοδομεί το δικό του success story και ετοιμάζεται για τους εορτασμούς της εξόδου από τα μνημόνια. Αρκούν για να “ρεφάρει” τη φοροκαταιγίδα του Ευκλείδη Τσακαλώτου, την κατάρρευση του αντιμνημονιακού παραμυθιού και την εξόφθαλμη ανικανότητα των περισσότερων συνεργατών του; Εξαιρετικά δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο. Μπορεί να καλύψει τις 10 μονάδες διαφορά που δίνουν οι δημοσκοπήσεις στη Νέα Δημοκρατία, τη σταθερή υπέροχη του Κυρ. Μητσοτάκη στην καταλληλότητα του πρωθυπουργού και στην παράσταση νίκης; Εξαιρετικά δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο.
Για όσους πάντως προεξοφλούν τη νίκη της αξιωματικής αντιπολίτευσης στις επόμενες εκλογές και αντιπαρέρχονται το γεγονός ότι η Νέα Δημοκρατία φαίνεται να έχει “πιάσει ταβάνι”, ενώ η κυβέρνηση των Συριζανέλ δείχνει σημάδια σταθεροποίησης, να προσθέσουμε ένα ακόμα εύρημα από τις τάσεις της κοινής γνώμης.
Όλα δείχνουν ότι οι εκλογές θα κριθούν εν πολλοίς από την ψήφο περίπου 1 εκατομμυρίου ψηφοφόρων που δηλώνουν αναποφάσιστοι. Είναι άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα και επίπεδο εκπαίδευσης, κυρίως γυναίκες και άνεργοι. Άνθρωποι που θα ψηφίσουν με γνώμονα τα ευρώ του νοικοκυριού και όχι για το ευρώ (και την παραμονή στην ΟΝΕ), ενώ την απόφαση θα πάρουν στο τραπέζι της κουζίνας, λίγο πριν από τις κάλπες, με ισχυρότερους εισηγητές τη γυναίκα ή τον άνεργο της οικογένειας.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης υπόσχεται μειώσεις φόρων, επενδύσεις, νέες θέσεις εργασίας και επαναδιαπραγμάτευση των πλεονασμάτων. Ακούγεται ελπιδοφόρο αλλά απέχει από τις “καλύτερες ημέρες” που υποσχόταν ο μαιτρ της διαχείρισης της ελπίδας, Αν. Παπανδρέου. Ο Αλ. Τσίπρας κλείνει το μάτι σε νέες προσλήψεις στο Δημόσιο, μοιράζει επιδόματα και τάζει “ταξικό πρόσημο” σε όλες τις οικονομικές αποφάσεις. Δείχνει αριστερό αλλά πολύ απέχει από το να δίνει προοπτική στη χώρα. Η μια πρόταση μοιάζει με ένα εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων. Η άλλη με μια προσπάθεια παλινόρθωσης. Οι νέες ιδέες διαχέονται αμέσως. Οι αντιλήψεις όμως αλλάζουν πολύ αργά…